Het areaal van kleine ratelaar strekt zich uit van Europa tot Centraal-Azië. In Europa ontbreekt de soort enkel in het zuiden van het Iberisch Schiereiland en in Zuid-Griekenland. Kleine ratelaar is ingeburgerd op een aantal plaatsen in Noord-Amerika. In België is de soort vrij algemeen in het Maasdistrict en Lotharingen. In Vlaanderen vertoont ze (althans in de laatste karteerperiode) een duidelijke voorkeur voor de kustduinen en de Maasvallei.
Kleine ratelaar is vrij zeldzaam in Vlaanderen. Het aantal groeiplaatsen is afgenomen door intensivering van cultuurgraslanden en bemesting. De achteruitgang is het sterkst in het binnenland.
Kleine ratelaar is, net als grote ratelaar, een halfparasiet op grassen. Alhoewel beide soorten soms samen voorkomen (en ook kruisen), heeft kleine ratelaar toch een iets verschillende ecologie. De soort staat op gemiddeld drogere standplaatsen dan grote ratelaar. Ze geeft de voorkeur aan vochtige tot droge graslanden op voedselarme tot matig voedselrijke, meestal basische bodem. Net zoals grote ratelaar kan kleine ratelaar slecht tegen begrazing, zeker in de eerste helft van het jaar, wanneer de plant bloeit en zaad produceert. Nabegrazing daarentegen kan open plekken in de vegetatie creëren, wat het ontkiemen van kleine ratelaar kan begunstigen.
Ga op zoek naar één of meerdere bomen die voldoen aan jouw criteria.
Wat weet jij over natuur, natuurbeheer en -beleid? Een overzicht van onze populairste testen.