Bouwen aan groenexpertise

Ruig maaisel

Natuurmaaisel met ruigtekruiden

Definitie:

Laat, ruig maaisel komt vrij bij het maaien van graslanden met een hogere voedselrijkdom (vaak ook vochtige tot natte terreinen). De vegetatie kenmerkt zich door de aanwezigheid van ruigtekruiden zoals, riet, Koninginnenkruid, zeggesoorten .... .

Laat, ruig maaisel komt jaarlijks in grote hoeveelheden vrij bij natuurbeheer. Een stuk rietland kan zo gemakkelijk 10 ton droge stof per ha en per jaar produceren. Maar het is veel moeilijker te valoriseren dan hout of jong gras, waarvoor een ontwikkelde markt bestaat. Daarom wordt er op vele plaatsen gewerkt aan toepassingsmogelijkheden. Bij de compostering wordt het materiaal verkleind en op hopen gelegd, zodat het begint te broeien (hogere temperatuur) door micro-organismen. Er moet voldoende grof structuurmateriaal in zitten zoals stukjes hout, waardoor het voldoende verlucht wordt, want compostering is een aeroob proces (met zuurstof uit de lucht). Deze hopen worden enkele keren omgewoeld en de bereikte temperaturen zorgen ervoor dat ziektekiemen en onkruidzaden voldoende afgedood worden. Het resultaat is een bodemverbeterend middel dat het humusgehalte en de voedselrijkdom enorm kan verbeteren. Maar bij compostering ligt de gate-fee (poorttarief) hoog om het maaisel te mogen leveren aan de composteerinstallatie (meer dan 35 euro per natte ton). Hierbij kan wel het VLACO-compost label verkregen worden dat een kwaliteitsgarantie biedt. Het onderwerken van niet-gecomposteerd maaisel op akkers staat wettelijk gezien gelijk aan het storten van afval en is dus verboden, tenzij het maaisel uit hetzelfde perceel of terrein betreft.

Uitgebreid:

Laat, ruig maaisel kan ook gewoon verbrand worden voor warmte- of electriciteitsproductie, maar dit wordt in Vlaanderen niet gedaan. Sinds 2013 worden door het Biebrza nationaal park en OTOP, de Poolse vogelbeschermingsvereniging, pellets gemaakt uit moerasmaaisel. Het betreft laagveenmoeras, vooral begroeid met zegges en het gaat om 12.500ha, met stukken die jaarlijks tot om de 4 jaar gemaaid worden in functie van de broedvogelpopulaties. Hiervoor werden Pistenbullies aangepast en voorzien van opraapwagens op rupsen. In deze streek van Europa bestaan er wel pelletkachels voor huisverwarming die deze graspellets kunnen stoken. Hun asgehalte ligt hoger dan bij houtpellets, bij de verbranding komen corrosieve stoffen (kalium en chloor) vrij die de installatie kunnen aantasten en de rook overschrijdt ook onze normen, zodat deze optie bij ons niet in aanmerking komt. Daarnaast worden deze Biebrza-pellets ook verwerkt in grotere energiecentrales.