Blauwe bosbes heeft een Euraziatisch areaal. Ze komt voor in de koude en gematigde klimaatzones van West-Europa tot Oost-Siberië. In Europa vindt men de soort vanaf het hoge Noorden tot de Pyreneeën, de Apennijnen en het noorden van de Balkan. In België is de soort vooral te vinden in de regio’s met zure bodems.
In Vlaanderen is blauwe bosbes globaal een algemene soort. Ze is vooral algemeen in de Kempen, waar ze echter lichtjes achteruitgaat. Elders komt ze nu nog maar zelden voor, behalve in de Voerstreek. In de Leemstreek en in de Zand- en Zandleemstreek komt blauwe bosbes nog slechts mondjesmaat voor, behalve op enkele plaatsen in het zuiden van Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant, en in diverse bossen in de omgeving van het Oost-Vlaamse Drongengoed. Nochtans was ze tot in de negentiende en de vroege twintigste eeuw plaatselijk vrij algemeen tot algemeen in gebieden met niet te natte bossen op zuurdere leem- en zandleembodems. De voornaamste redenen voor de achteruitgang zijn veranderingen in het bosbeheer. Die hebben geleid tot een dichtere kroonsluiting of tot een verruiging van de lage struiklaag. Ook vermesting speelt een negatieve rol.
Blauwe bosbes is een dwergstruik die over het algemeen groeit in lichte loof- en naaldbossen of op de open plekken in het bos. Het struikje staat er meestal op matig vochtige, maar voedselarme tot redelijk voedselarme, zure zand- en leemgronden met een laag ruwe humus. De soort groeit ook op vergelijkbare bodems langs schaduwrijke, eerder koele bosranden, en op heideachtige wastines of plekken die zowat het midden houden tussen heide en bos. In de Leemstreek is blauwe bosbes enigszins gebonden aan oud bos. Dat is veel minder of nauwelijks het geval in de Zand- en Zandleemstreek en zeker in de Kempen: daar vindt men de soort vooral in bossen op voormalige achttiende- tot twintigste-eeuwse heidegebieden.
Ga op zoek naar één of meerdere bomen die voldoen aan jouw criteria.
Wat weet jij over natuur, natuurbeheer en -beleid? Een overzicht van onze populairste testen.