Oranjetipje
Anthocharis cardamines
Beheer:
Aangezien er tot laat in het voorjaar eitjes op de waardplanten liggen, is het uitstellen van een eerste maaibeurt tot na midden juni een gunstige maatregel. Een gefaseerd mantel- en zoombeheer aan de randen van vochtige graslanden komt de overleving van de poppen, die graag in (bramen)struwelen overwinteren zeker ten goede. Als soort van vrij vochtige graslanden is het behoud van een voldoende hoog waterpeil eveneens belangrijk voor het Oranjetipje.
Beheer
Monitoring:
Deze soort kan best worden gemonitord via de standaard vlindermonitoring.
Beschrijving
Areaal:
Het Oranjetipje was in de jaren negentig algemeen en is nu zeer algemeen (546 atlashokken – 2.864 kilometerhokken). De verspreiding van het Oranjetipje vertoont sinds de jaren zeventig een lichte, maar gestage toename. Recent werden vooral in West-Vlaanderen veel nieuwe atlashokken gekoloniseerd, een trend die overeenkomt met de situatie in Nederland waar de soort zich ook vooral in het zuidwesten uitbreidt.
Ecologie
Ecologie:
Het Oranjetipje komt voor in vochtige graslanden, meestal in de buurt van bossen. De soort heeft 1 generatie van begin april tot begin juni met een piek tussen 16 april en 15 mei. De vliegtijd van het Oranjetipje is in vergelijking met de periode 1981-2000 met 1-7 dagen naar voren geschoven. De wijfjes zetten de eitjes afzonderlijk af aan de basis van bloemhoofdjes op planten die op beschutte plekken in de volle zon staan. Ze gaan vooral op zoek naar grote planten met veel bloemhoofdjes die nog niet in bloei staan. De wijfjes laten bij het afzetten van de eitjes een feromoon achter op de waardplant waardoor andere wijfjes niet meer geneigd zijn om een bijkomend eitje op dezelfde plant af te zetten. De voornaamste waardplanten zijn Pinksterbloem en Look-zonder-look, maar ook andere kruisbloemigen waaronder Gewone raket, Gewoon barbarakruid, Raapzaad, Herik en Bittere veldkers worden gebruikt. In tuinen worden ook Judaspenning en Damastbloem gebruikt, maar de overleving van de rupsen zou op deze planten vrij laag zijn. De rupsen voeden zich aanvankelijk met de verse zaadjes in de bloemhoofdjes, maar later ook met de steeltjes en de bloemhoofdjes zelf. Aangezien de rupsen kannibalistisch zijn, kan er op Pinksterbloemen meestal maar één enkele rups per plant overleven, maar op de grotere Lookzonder- look kunnen er dat meerdere per plant zijn. De verpopping vindt plaats in hogere vegetatie in de buurt van de waardplant. De overwintering gebeurt als pop en blijkbaar kunnen sommige poppen het uitsluipen met 1-2 jaar uitstellen om slechte omstandigheden te vermijden. Onderzoek heeft uitgewezen dat de wijfjes het grasland waar ze uit de pop geslopen zijn meestal verlaten om eitjes elders te gaan afzetten. Vaak gebruikte nectarplanten zijn Pinksterbloem en Look-zonder-look. De vlinders zijn mobiel. Het Oranjetipje komt vaak in dezelfde gebieden voor als Bont zandoogje, Boomblauwtje, Citroenvlinder, Gehakkelde aurelia, Icarusblauwtje, Koninginnenpage en Landkaartje.
Status en bescherming
Rode lijst:
Niet bedreigd
Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Vogelrichtlijn:
Nee
Jachtwild:
Nee
Invasieve exoot:
Nee
Soortenbesluit:
Status:
Op de Rode lijst van 2012 staat deze soort als momenteel niet in gevaar. Op de Rode Lijst van 1999 was het Oranjetipje momenteel niet in gevaar. Ook in Wallonië, Nederland, Groot-Brittannië en Europa is de soort momenteel niet in gevaar.
De behoudsprioriteit is laag.
Bedreigingen:
Volgens de voorspellingsmodellen zou het klimaat in België tegen 2050 minder geschikt worden voor het Oranjetipje.
Relaties
- heeft als waardplant:
- is een nectarbron voor:
Typering:
graslandvlinder
Biotooptype:
Graslanden
Gebruikte begrippen en soorten
Samenwerking en referenties
-
Bomenwijzer
Ga op zoek naar één of meerdere bomen die voldoen aan jouw criteria.
-
-
Test jezelf
Wat weet jij over natuur, natuurbeheer en -beleid? Een overzicht van onze populairste testen.
