Bouwen aan groenexpertise

BWK: Verruigd grasland (hr)

BWK-codes: hr

Allerhande verruigde graslandvegetaties zijn aangeduid met hr. Naast een relatief hoge bedekking van grasachtigen zijn meestal ook banale soorten als grote brandnetel, akkerdistel, ridderzuring en kleefkruid aanwezig. Soms betreft het zoomvormende ruigten langs bosranden, aan waterlopen, op overhoekjes, ... Monotone brandnetelruigten zijn ook vaak tot deze karteringseenheid gerekend.

Uitgebreid:

De karteringseenheid op zich doet slechts een beperkte uitspraak over de vegetatiekundige samenstelling van de ruigte. Indien er echter indicatieve soorten van een specifiek graslandtype worden aangetroffen is hr in complex gebruikt met de overeenkomstige graslandkartering of is dit weergegeven door middel van een schuine streep. Zo is een verruigd grasland met plaatselijk elementen van een mesofiel hooiland genoteerd als hr+hu° of hr/hu°. In het laatste geval is het mesofiel hooiland nog als dusdanig herkenbaar, maar sterk verruigd. In verruigd grasland is er vaak een beperkte en ijle struweelvorming of verspreide jonge boomopslag, wat wordt aangeduid als hrb. Wanneer de verbossing verder doorgezet is over grote delen van het grasland, dan wordt dit als struweel op verruigd grasland (s./hr of s./hrb) genoteerd. Is het struweel slechts plaatselijk bedekkend dan is dit als verruigd grasland in complex met struweel geduid (hr+s. of hrb+s.). Voor ruigtevegetaties met een beperkt aandeel grassen en/of zonder graslandverleden wordt de karteringseenheid ku gebruikt. Voorbeelden hiervan worden aangetroffen op verlaten akkers of opgespoten terreinen. De opgelijste indicatieve soorten komen hier ook vaak voor, maar worden typisch vergezeld door een hoog aandeel ruderale soorten en een lagere bedekking van de grasachtigen (zie verder bij ‘ruderale ruigte of pioniersvegetatie, ku). De karteringseenheid hr is niet gebonden aan een bepaald bodemtype. Verruigde graslanden komen voor in droge tot natte situaties en in matig tot zeer voedselrijke omstandigheden.

Variatie:

Voor monotone ruigtes gedomineerd door één banale soort zoals bijvoorbeeld grote brandnetel, akkerdistel, kropaar of glanshaver, kan zowel hr als hr° gebruikt zijn. hr° in een complex zal meestal duiden op een beperkt aandeel in het complex (dus in de betekenis van weinig). Brandnetel- en distelruigten op verstoorde gronden kunnen plaatselijk als ‘ruderale ruigte’ (ku) getypeerd zijn. Het onderscheid tussen verruigd grasland (hr) en ruderale ruigte (ku) is daarom niet altijd eenduidig. Op slechts enkele kaartbladen is hr* gehanteerd voor verruigde graslanden met zeldzame soorten. Bij soortenrijke ruigten is veeleer getracht om het oorspronkelijke vegetatietype af te leiden uit eventueel aanwezige indicatieve soorten van andere karteringseenheden. Deze zijn dan gekarteerd als complex of / -verhouding.

Verspreiding:

Verruigde graslanden komen in Vlaanderen en het Brusselse Gewest algemeen voor met uitzondering van de regio Poperinge-Diksmuide-Kortrijk. Hier is hr zo goed als afwezig in het intensief agrarische landschap.

Verspreidingskaart Verruigd grasland
Waardering:
De waardering varieert naargelang de ontwikkelingsgraad: hr is ‘biologisch waardevol’, hr° ‘biologisch minder waardevol’ en hr* ‘biologisch zeer waardevol’.
Oppervlakte (in ha):
7.200 à 11.000 ha
Zeldzaamheid:
vrij algemeen
Habitatrichtlijn:
uitzonderlijk Bijlage I-habitat (zie Natura 2000 typologie)
Natuurdecreet:
vergunningsplicht vegetatiewijziging
Mestdecreet:
mestbeperking ‘niet-intensieve graslanden’
Bosdecreet:
niet onderhevig aan het bosdecreet
In samenwerking met:
Referenties
  • Vriens L., Bosch H., De Knijf G., De Saeger S., Guelinckx R., Oosterlynck P., Van Hove M. & Paelinckx D. (2011). De Biologische Waarderingskaart. Biotopen en hun verspreiding in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Inbo.