Bouwen aan groenexpertise

Natura 2000: Schorren met Slijkgras (1320)

Dit habitattype bestaat uit soortenarme gemeenschappen op de overgang tussen slik en schor die bij elk getij overstromen. Het water kan zowel zout als sterk brak zijn. De vegetaties worden gedomineerd door Engels slijkgras dat groeit in dichte tot losse zoden. Slijkgrasvegetaties in het Schelde- en IJzer-estuarium overlappen met het habitattype 1130 (estuaria). De kensoort Klein slijkgras is momenteel uitgestorven in België. De soort is volledig verdrongen door het meer concurrentiekrachtige Engels slijkgras (synoniem Bastaardslijkgras), een hybride van Klein slijkgras en de Noord-Amerikaanse Spartina alterniflora.

Natuurbeheer:

Behoud van ruimte voor natuurlijke dynamiek met een successie van slik naar schor. Deze vegetaties behoeven verder geen beheer.

Bedreigingen:
  • Inheemse vegetaties met Klein slijkgras zijn volledig verdrongen door begroeiingen met Engels slijkgras.
  • Ecotoopverlies, o.a. door opspuitingen.
  • Versterkte erosie van slikken, o.a. door vaargeulverdiepingen.
Gerelateerd onderwerp

Schorren

heeft als indicator van een goede toestand

Engels slijkgras

heeft als indicator van een goede toestand

Klein slijkgras

Herstel- en ontwikkelingsbeheer:

Dit natuurtype ontwikkelt spontaan in buitendijkse gebieden, afhankelijk van de dynamiek en het zoutgehalte van het water.

Officiële titel:
Schorren met slijkgrasvegetatie (Spartinion maritimae)
Code:
1320
Uitgebreid:

Dit habitattype bestaat uit soortenarme gemeenschappen op de overgang tussen slik en schor die bij elk getij overstromen. Het water kan zowel zout als sterk brak zijn. De vegetaties worden gedomineerd door Engels slijkgras dat groeit in dichte tot losse zoden. Slijkgrasvegetaties in het Schelde- en IJzer-estuarium overlappen met het habitattype 1130 (estuaria).

De kensoort Klein slijkgras is momenteel uitgestorven in België. De soort is volledig verdrongen door het meer concurrentiekrachtige Engels slijkgras (synoniem Bastaardslijkgras), een hybride van Klein slijkgras en de Noord-Amerikaanse Spartina alterniflora. De uitbreiding van Engels slijkgras werd in de jaren 1920 bevorderd door aanplantingen in de Westerschelde om de slikken te stabiliseren. Door haar vlezige wortelstokken is deze soort goed bestand tegen erosie. Zo verdraagt ze beter de versterkte getijdenwerking als gevolg van de vaargeulverdiepingen in de Schelde. Nadien heeft deze soort zich spontaan verspreid. Door het verdwijnen van Klein slijkgras dienen de huidige slijkgrasvegetaties in feite als een ecologisch suboptimale vorm van dit habitattype te worden beschouwd.

Waar Engels slijkgras grote oppervlaktes inneemt en de oppervlakte slik beperkt wordt, daalt de beschikbare foerageerruimte voor waadvogels sterk. Slijkgrasvegetaties spelen een belangrijke rol in de successie van slik naar schor. Deze overblijvende soort vormt bulten waardoor de ophoging van het terrein versneld wordt. Op de hoge slikken neemt de vitaliteit van Engels slijkgras sterk af en ontstaan schorrenvegetaties (habitattype 1330). De dichte slijkgrasvegetaties vormen een geschikte schuilplaats voor halofiele spinnen en kevers van het slik en het lage schor om het dagelijkse getij te overleven. Het Wadslakje komt vaak in grote aantallen voor.

Verspreiding:

Dit habitattype is “uiterst zeldzaam” in Vlaanderen. Het areaal is beperkt tot de IJzermonding, het Zwin, lokaal in de Baai van Heist en het sterk brakke gedeelte van het Schelde-estuarium vanaf Antwerpen tot aan de Nederlandse grens. Binnendijks komen slijkgrasvegetaties niet voor.

Verspreiding van het habitattype (HT) Schorren met Slijkgras (1320) in Vlaanderen, EU-rapportage 2013. (inbo)
Grondwaterafhankelijk:
Niet van toepassing
Prioritair habitattype:
Nee
In samenwerking met:
Referenties
  • Decleer, K. (red.) 2007. Europees beschermde natuur in Vlaanderen en het Belgisch deel van de Npprdzee. Habitattypen / Dier- en plantensoorten. INBO.
  • T’jollyn Filiep, Bosch Hans, Demolder HeiT'jollyn Filiper et al.(2009). Ontwikkeling van criteria voor de beoordeling van de lokale staat van instandhouding van de Natura 2000 habitats. INBO.
  • Geert De Knijf, Desiré Paelinckx, 2013. Typische faunasoorten van de verschillende Natura 2000 habitattypes, in functie van de beoordeling van de staat van instandhouding op niveau Vlaanderen. INBO.
  • Oosterlynck P., Van Landuyt W. & Paelinckx D. (2013). Selectie habitattypische flora ten behoeve van de artikel 17 rapportage omtrent de staat van instandhouding van de Natura 2000 habitattypen. INBO.