Natuurtype: Essen-Elzenbos

Het Essen-Elzenbos is het bostype van jonge, voedselrijke gronden met een goede vochtvoorziening en een permanent hoge basenbezetting. De bodem kan periodiek onder water staan. Op zandige substraten is periodieke overstroming of aanvoer van nutriënten via het grondwater noodzakelijk om de basenvoorraad weer aan te vullen, zodat verzuring wordt tegengegaan. Door daling van de grondwaterstanden of het wegvallen van overstroming van de standplaatsen is een afname van het aantal vochtminnende soorten merkbaar en kan, afhankelijk van het moedermateriaal, een ontwikkeling in de richting van het Essen-Eikenbos (bostypegroep G), Eiken-Beukenbos (bostypegroep H) of Dennen-Eikenbos (bostypegroep I) plaatsvinden (Stortelder et al., 1999). Het Essen-Elzenbos onderscheidt zich van de meeste andere bostypegroepen door de aanwezigheid van een groot aantal stikstofminnende soorten: niet alleen Grote brandnetel en Hondsdraf, maar ook Gewone vlier, Kleefkruid, Ruw beemdgras, Gewone hennepnetel, Gewone berenklauw, Kruipende boterbloem, enz. Alleen in het Iepen-Essenbos (bostypegroep E) vindt men een even groot aandeel stikstofminnende soorten. Beide bostypegroepen vormen samen het Alno-Padion-verbond. Het Essen-Elzenbos stemt overeen met het Circaeo-Alnenion-onderverbond. Naast stikstofminnende soorten vindt men in het Essen-Elzenbos ook vochtminnende soorten (Speenkruid, Moerasspirea, Slanke sleutelbloem, Pinksterbloem, Kruipend zenegroen, Kale jonker) en enkele oud-bossoorten (Bosanemoon, Gele dovenetel, Gewone salomonszegel, Gevlekte aronskelk). Binnen het Essen-Elzenbos onderscheiden we 6 bostypes. Het Essen-Elzenbos met Moerasspirea (bostype D1) wordt vooral gekenmerkt door ruigtekruiden. Het type met Goudveil en Reuzenpaardenstaart (bostype D4) is het bos van kalkrijke bronnen en bronbeken. Het type met Bloedzuring (bostype D5) is een jong bos in beekvalleien. Het type met Gevlekte aronskelk (bostype D6) is ouder en beter ontwikkeld en bevat meer oud-bosplanten. Ten slotte worden nog twee rompgemeenschappen onderscheiden: één met Grote brandnetel (bostype D2) en één met Braam (bostype D3).