Jaarringen

Bomen zijn speciale planten: ze kunnen namelijk in de dikte groeien. Dat doen ze dankzij een ring van weefsel dat langs de binnenzijde houtvaten (xyleem) aanmaakt en langs de buitenzijde zeefvaten (floëem). Die ring heet het vasculair cambium. Houtvaten blijven een hele lange tijd bestaan omdat ze gemaakt zijn van houtstof (lignine), zeefvaten gaan snel stuk. In ons klimaat zal een boom elke lente opnieuw houtvaten en zeefvaten aanmaken. Vooral de houtvaten doen de boom in de dikte groeien. In de lente maakt de boom vrij grote houtvaten aan, in de zomer zijn deze al dunner en in de herfst en winter stopt de groei bijna volledig. Hierdoor ontstaat er een kleurverschil van lichte ringen (grote vaten) en donkere ringen (kleine vaten), dit zijn de jaarringen. Om de leeftijd van een boom te kennen tel je dus de lichte of de donkere ringen. Wanneer een boom goed kan groeien (voldoende licht, water en voedingstoffen) zijn de jaarringen breed. Wanneer er factoren zijn die de groei vertragen (droogte, ziekte, schaduw) dan worden de jaarringen smaller. Zo kan je op de doorsnede van een stam de levensverloop van een boom aflezen. Het tellen van jaarringen lukt dus alleen in een klimaat met één slechte groeiperiode en één goede groeiperiode. Wanneer er geen duidelijk verschil is zoals in sommige tropische regenwouden zijn er geen jaarringen. Wanneer er twee goede (regenseizoenen) en twee slechte periodes (droogteseizoenen) zijn per jaar heb je twee ringen per jaar. Jaarringen komen overigens ook voor in tanden van bepaalde dieren, schelpen en schubben van een aantal vissoorten.