Oogstmethoden voor houtige biomassa

Wordt de biomassaoogst beperkt tot de oogst van tak- en tophout, dan is de kans groot dat dit een zeer lage opbrengst of een kost met zich meebrengt. Ook moet er als het tak- en tophout nog even in het bos blijft drogen, achteraf teruggekeerd worden om het er alsnog uit te halen. Dat geeft een extra transportkost en bovendien moet je nog eens terug over je bosbodem rijden, wat mogelijk bodemverdichting in de hand werkt. De kwaliteit van je houtsnippers zal bovendien ook lager zijn: doordat er mogelijk over het tak- en tophout gereden is, zit er meer zand tussen de houtsnippers. Dat zand geeft een hoger asgehalte bij de verbranding. Als men daarentegen de oogst van houtige biomassa combineert met het oogsten van stamhout voor andere doeleinden, dan kan een hogere opbrengst bekomen worden. In dat geval hoeft er ook geen bijkomende exploitatieronde plaats te vinden in het bos. Er bestaat dan wel het risico dat zeer veel nutriënten uit het ecosysteem worden afgevoerd. Om dat te vermijden, worden strooisel en stronken in elk geval in het bos gelaten en niet als biomassa geoogst.
Oogstmethode 1: oogsten van stamhout met tak- en tophout (Inverde, Bert Geeraerts)
Oogstmethode 2: oogsten van ganse bomen (Inverde, Bert Geeraerts)
Als volledige bomen worden geoogst (‘whole tree harvesting’) zou men in principe ook het stamhout tot biomassa kunnen verwerken, volgens het cascaderingsprincipe en ook uit economische overwegingen is het echter beter om een hoogwaardigere bestemming voor het stamhout te kiezen, zoals papier- of industriehout. Een ander voordeel van het uitrijden en verzamelen van volledige bomen naar een centrale stapelplaats is dat er efficiënter gewerkt kan worden. Machines moeten niet steeds rondrijden en kunnen ter plaatse het stamhout in kwaliteiten indelen en verwerken.
Oogstmethode 3: oogsten van stronken (Inverde, Bert Geeraerts)
Hoewel het bij ons eerder uitzonderlijk is, zijn er bepaalde situaties waarbij er wel stronken gerooid/geoogst worden, bv. bij windworp, of als er terug aangeplant dient te worden, of bij een omvorming naar heide of grasland...
Oogstmethode gebruikt na storm in Heiwijk (ANB)

Sortimenten en kwaliteiten opdelen loont

De netto winst is in elk geval het hoogst, als er naast biomassa ook werkhout wordt geoogst, door de grote meerwaarde van het stamhout ten opzichte van biomassa. Indien het hout als werkhout wordt verkocht en dus niet dient verchipt te worden, zorgt dit voor een aanzienlijke daling in de kostprijs van de totale keten. Hiervoor moeten wel de diameters van het stamhout voldoende groot zijn. Hierbij is in naaldhout en in sommige bestanden met loofhout het gebruik van een harvester aan te bevelen omdat deze automatisch een opdeling kan maken in werk-, industrie en energiehout. De harvester en de kraan met knip- of zaagkop zijn wat betreft efficiëntie gelijk aan mekaar, maar de kostprijs per uur is lager voor de rupskraan met knip- of zaagkop. Wanneer er geen opdeling wordt gemaakt is de rupskraan met knip- of zaagkop beter om te oogsten (Osselaere & Vangansbeke 2013).