QD inleiding: minder is meer
QD is een strategie binnen het natuurgericht bosbeheer. Naast andere waardevolle bosbeheermethoden gaat QD resoluut streven naar de productie van dik kwaliteitshout op een zo kostenefficiënt mogelijke...
Lees meer
Doel: Aan het einde van de rijpingsfase kan hout van topkwaliteit worden geoogst als die een bepaalde doeldiameter heeft bereikt. Op dat ogenblik moet reeds een nieuwe bosverjonging gevestigd zijn (vestigingsfase). De rijpingsfase begint als de boom zo'n 75-80% van zijn verwachte eindhoogte heeft bereikt. De lengtegroei van de takken valt dan duidelijk terug en daardoor is nog maar een beperkte zijwaartse kroonuitbreiding te verwachten. Nu komt het erop aan de waardeaangroei in de stam op een hoog peil te houden en aantasting of waardevermindering te vermijden. De doeldiameter van een boom is de diameter op borsthoogte vanaf wanneer de eindkap zinvol is. De doeldiameter is een minimale dikte! Naargelang van het ontwaardingsrisico en de standplaatskwaliteit kan het economisch zinvol zijn om de kwaliteitsboom in kwestie beduidend dikker te laten worden alvorens hem te oogsten. In verscheidene publicaties worden doeldiameters per boomsoort en standplaatskwaliteit opgesomd. Dit is geen algemeen geldende waarheid, maar wel een handige richtlijn voor beheerders. Als voorbeeld enkele cijfers uit de bosbouwrichtlijn van de Duitse deelstaat Saarland:
Eik en beuk in de rijpingsfase (Landesforsten Rheinland-Pfalts)
- beuk: doeldiameter 60 – 65 – 75 cm naargelang drogere/zuurdere standplaats tot frisse voedselrijke standplaats. Lokale beheerkennis is erg nuttig om het risico op rode kernverkleuring bij beuk te kunnen inschatten.
- berk, haagbeuk: doeldiameter 45 cm, op latere leeftijd sterk verhoogd risico op kernrot (bij berk)
- eik: doeldiameter 60 – 65 – 70 cm in functie van toenemende standplaatskwaliteit
- edel loofhout: de boomsoorten die hieronder verstaan worden zijn es, gewone en Noorse esdoorn, Spaanse aak, boskers, zomer- en winterlinde, fladderiep, ruwe iep, zwarte els, elsbes, Sorbus domestica, notelaar, tamme kastanje en wilde peer. Doeldiameter variërend van 45 tot 60 cm, afhankelijk van standplaatskwaliteit
- Amerikaanse eik: doeldiameter 80 cm
- Grove den: doeldiameter 60 cm voor kwaliteitshout
- Douglasspar, Lork: doeldiameter 50 cm minimum tot 65 cm (lork) of 80 cm (Douglas) op de beste standplaatsen
Ook in de rijpingsfase wordt de kroon van de toekomstboom nog beperkt vrijgesteld. Zo worden schaduwbomen die zich van onderaan komen opdringen, weggenomen uit de randzone van de kroon.
