De moeilijkheid van de exploitatie heeft een belangrijke invloed op de prijs van het hout op stam. Hoe moeilijker de exploitatie, lees hoe meer uren de exploitatie vergt, hoe duurder deze zal zijn. Aangezien de prijs op stam een resultaat is van de leveringsprijs aan de verwerker, verminderd met o.a. de exploitatiekost, zal de prijs op stam bij een dure exploitatie voor eenzelfde eindproduct lager liggen. Ook opgelegde exploitatievoorwaarden kunnen de exploitatie duurder maken, wat de prijs op stam zal drukken (vb. vaste exploitatiepistes). De omstandigheden en/of voorwaarden die de exploitatiekost sterk beïnvloeden zijn de volgende:
De moeilijkheid van de exploitatie heeft een belangrijke invloed op de prijs van het hout op stam. (Inverde, Bert Geeraerts)
-
Opruimen van tak- en kroonhout
In periodes waarbij het resthout, dat hoofdzakelijk voor energietoepassingen (brandhout, biomassa) geoogst wordt, hoge prijzen haalt, zal de verplichte opruiming van tak- en kroonhout weinig invloed uitoefenen op de verkoopprijs.
- Ontsluiting van het bos en draagkracht van de bodem
De ontsluiting van het bos en de draagkracht van de bodem zijn belangrijk voor een efficiënte bosexploitatie. Wanneer het bos goed toegankelijk is voor machines en er voldoende ruimte is voor stapelplaatsen, kan er vlotter worden gewerkt en worden kosten gedrukt. Wanneer stapelplaatsen ver van de oogstlocatie moeten worden ingericht, kan dit hoge kosten opleveren omdat het hout verder moet getransporteerd worden op een minder efficiënte wijze (met skidder of uitrijcombinatie). Er wordt gesteld dat wanneer deze afstand groter is dan 100 m de kosten aanmerkelijk oplopen. Slechte of onverharde wegen, een lage draagkracht van de bodem of anderszins een moeilijke toegankelijkheid van bosopstanden (vb. door lintbebouwing ingesloten percelen) bij elkaar opgeteld drukken de houtprijs.
- Uitsleeppistes
Tot op een zekere hoogte kan het verplicht gebruik van exploitatiepistes de exploitatie vereenvoudigen. In naaldhout zal het aanleggen van pistes met een maximale tussenafstand van de breedte van de werkzone van een oogstmachine de exploitatie vereenvoudigen, waardoor de kostprijs van de exploitatie daalt en de prijs op stam stijgt. Alle bomen kunnen dan immers met de oogstmachine geveld en in 1 procesbeweging bewerkt worden. Indien in naaldhout de tussenafstand oploopt boven de werkbreedte van de oogstmachine, impliceert dit dat er manueel velwerk en mogelijk sleepwerk met paard of lier aan te pas komt. Deze werkgangen zijn veel duurder dan de werkgang van de oogstmachine waardoor de prijs op stam zal dalen gezien de toenemende exploitatiekost.
In loofhout impliceert het aanleggen van exploitatiepistes in elk geval een bijkomende exploitatie-inspanning. Ofwel dient de exploitatie systematischer te gebeuren waarbij velling en ruiming simultaan plaatsgrijpen, vaak gecombineerd met precisievellingen, wat bijkomende kosten met zich zal meebrengen. Ook het bijlieren of gebruik van paarden is een extra exploitatiekost.
- Schoontijd
Houtoogst gedurende de schoontijd komt in Vlaanderen slechts beperkt voor. Echter, voor hout dat tijdens de schoontijd mag geoogst worden zouden exploitanten een hogere prijs bieden. Dit heeft verschillende redenen. Enerzijds willen ze voorkomen dat hun mensen en machines stilstaan tijdens de schoontijd. Voor een deel kan dit worden gecompenseerd door tijdens de schoontijd in Duitsland, Frankrijk of Wallonië aan het werk te gaan, waar er minder beperkingen zijn voor houtoogst tijdens de schoontijd. Anderzijds moeten rondhouthandelaren – en verwerkers tijdens de schoontijd aan voorraadvorming doen of hout van elders importeren om tijdens de schoontijd over voldoende hout te beschikken. De opslag- en/of transportkosten lopen hierdoor op.
Echter, hout dat tijdens de schoontijd geoogst wordt, wordt soms minder gewaardeerd omdat er in de lente meer suikers in het spinthout zitten en het hout dus gevoeliger is voor aantastingen. Een hogere prijs is dus niet gegarandeerd. Nochtans is schoontijdvrij hout volgens de houtsector zelf gevoelig meer waard.
- Exploitatietermijn
In Vlaanderen duurt de exploitatietermijn meestal tot het einde van het jaar volgend op de verkoop. Deze termijn geeft de handelaren doorgaans voldoende flexibiliteit om in te spelen op marktomstandigheden en om een goede afzet te vinden en zelf een hoge prijs voor het hout te krijgen.