Bouwen aan groenexpertise

Boomvalk

Falco subbuteo

Leefgebied en trend

Boomvalken broeden in geheel Europa maar de soort is nergens echt talrijk. Ze verkiezen halfopen landschappen met bossen of bomenrijen om in te broeden. Het jachtgebied kan ook in meer open landschap zijn en doorgaans met moerassen of open water in de buurt. De soort is lastig te inventariseren en zijn jachtgebied is groot. Vogels die niet tot broeden overgingen, of mislukten, jagen in juni en juli overdag veel op libellen en vlinders boven heide, hoogveen en moeras. Anderzijds worden broedgevallen ook wel gemist door het onopvallende gedrag – behalve bij het wegjagen van bv. Zwarte Kraaien en totdat er jongen zijn. De soort was tijdens de periode 2013-2018 met naar schatting 400-700 broedparen aanwezig in het grootste deel van Vlaanderen, maar de verspreiding vertoont toch forse gaten en de dichtheden zijn doorgaans laag. Tijdens de vorige atlasperiode (2000-2002) werd de Vlaamse populatie op 450-750 paren geschat. Op kleinere schaal binnen Vlaanderen zien we tijdens de periode 2013-2018 in minstens enkele regio’s een afname van het aantal broedparen: in Limburg (onvolledige data) van 26 paren in 2013 naar 18 paren in 2018 en aan de Oostkust van 19 paren in 2013 naar 13 paren in 2017. Zonder gericht onderzoek in heel Vlaanderen is het echter moeilijk om uitspraken te doen over trends. Ook voor Boomvalk komt het telwerk voor de nieuwe vogelatlas als geroepen om onze recente kennis van de soort in Vlaanderen opnieuw te verhogen. In Noordwest-Europa laten Boomvalk-populaties de laatste decennia wisselende ontwikkelingen zien, variërend van toenames (Zuid-Engeland, mogelijk Frankrijk) tot afnames (Duitsland) en alles daar tussenin. In Nederland is in de laatste 20 jaar een licht dalende trend te zien in de broedpopulatie, met in de periode 2013-2015 naar schatting zo’n 450-700 broedparen. In sommige gebieden is er echter ook een toename merkbaar. Een duidelijk geografisch patroon is hierin niet zichtbaar, wat wellicht ook het geval zal blijken in Vlaanderen. De vraag is echter, gezien de methodologische problemen, hoe betrouwbaar dit beeld is.

 

Rode lijst:
Niet bedreigd
Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Vogelrichtlijn:
Nee
Jachtwild:
Nee
Invasieve exoot:
Nee
Soortenbesluit:
Categorie 2 (Beschermd 2)
Status:
Rode Lijst POP-VL KT-VL LT-VL KT-BEL LT-BEL Trend Europa
Bijna in gevaar 400-700 Fluctuerend Fluctuerend -33% +8% NS
  • Rode lijst: De Rode Lijst-status van de soort in Vlaanderen op basis van Devos et al. (2016)
  • Pop VL: de minimale en de maximale broedpopulatie in Vlaanderen in de periode 2013-2018.
  • KT-Trend: de kortetermijntrend (2007-2018) van de broedpopulatie; VL= Vlaanderen, BEL= België
  • LT-Trend: de langetermijntrend (1980-2018) van de broedpopulatie; VL= Vlaanderen, BEL= België
  • Trend Europa: de gerapporteerde trendrichting op basis van data verzameld in 26 Europese lidstaten in de periode 2008-2018 (bron: www.ebcc.info(opent nieuw venster))
  • NS = niet significant
In samenwerking met: