Orpheusspotvogel

Leefgebied en trend

In de periode 2000-2002 was er nog geen sprake van een opvallende toename van deze soort in Vlaanderen. De populatie werd toen geschat op 0-3 paren. Pas na 2004 werden jaarlijks opvallend meer al dan niet tijdelijke zangposten genoteerd en in de periode waarop dit rapport betrekking heeft (2013-2018) lijkt die toename nog iets te versnellen. Zo werden in 2017 tenminste 37 verschillende zangposten genoteerd verspreid over alle Vlaamse provincies. Het zwaartepunt van de waarnemingen ligt rond de taalgrens en in de duinen, maar de soort kan overal, zelfs in voorstedelijk gebied, opduiken. Het vaststellen van een zeker broedgeval is geen sinecure en vaakzal het ook gaan om mengparen met Spotvogel. Hoewel de soort meer opvallende zangposten inneemt dan Spotvogel zijn ze erg heimelijk en stil na de paarvorming en rond het nest. In 2019 broedde nog een zuiver paar op het Groot Schietveld te Brecht/Wuustwezel. In de Denderstreek werden in de periode 2010-2017 jaarlijks 0-5 territoria geteld en lijkt de soort zich gevestigd te hebben. Men schat dat er jaarlijks 1-10 territoria aanwezig zijn. Samenvattend kunnen we stellen dat Orpheusspotvogel sinds de eeuwwisseling in Vlaanderen geëvolueerd is van een sporadische tot een jaarlijkse, in aantal toenemende broedvogelsoort. In de periode 2013-2018 schatten we de totale populatie op 10-35 broedparen op basis van gedocumenteerde zangposten. Zoals Faveyts (2018) ook al aangeeft betreft dit zeer waarschijnlijk nog een onderschatting en zal het werkelijke aantal heel wat hoger uitkomen. De nieuwe vogelatlas zal ons ongetwijfeld nieuwe inzichten bezorgen in de actuele verspreiding. In Nederland breekt de soort vooralsnog niet echt door en schat men de populatie (periode 2013-2015) op 5-10 paren. Het zwaartepunt ligt er in Nederlands Limburg.