Bouwen aan groenexpertise

Wild zwijn

Sus scrofa

Everzwijnen, ook wel wilde zwijnen genoemd, zijn massieve dieren met een kop-romplengte van 120-170 cm en een schouderhoogte van 60-110 cm. Het gewicht hangt af van het biotoop, de populatiedichtheid en eventuele bijvoedering en verschilt tussen de geslachten. De beer, voorzien van een paar stevige, tot slagtanden uitgegroeide hoektanden in de onderkaak, weegt 60-150 (tot 180) kg en de zeug 45-100 kg. Ze hebben een ruwe, lichtgrijs-roodbruine tot grijszwarte vacht (vandaar de jagersterm 'zwartwild'), met uitzondering van de zeer jonge dieren, die een geelbruin gestreepte vacht hebben. De staart is 15-30 cm lang en eindigt in een kwast. De neusspiegel is uitgegroeid tot een wroetschijf.

Levenscyclus en fenologie:

Wilde zwijnen leven in een stabiele matriarchale groep ('rotte') en verdedigen hun territorium tegen indringers. Een rotte bestaat uit volgroeide zeugen (zusters) en halfwas en jonge nakomelingen en kan tot 30 dieren omvatten. Na anderhalf jaar verlaten de jonge mannetjes de groep en gaan solitair leven. Enkel in de bronsttijd vergezelt de meest dominante beer de rotte.

Zonder predatie en getalsmatig beheer vertonen de populaties schommelingen die grotendeels bepaald worden door de grootte van de eikel- en beukennootoogst, met hogere dichtheden in mastjaren.

Het everzwijn is grotendeels schemering- en nachtactief en rust overdag uit in zijn leger. In gebieden met veel menselijke activiteit, en dan vooral tijdens het jachtseizoen, zijn everzwijnen bijna uitsluitend nachtactief.

Ecologie:

Everzwijnen komen voor in verschillende biotopen in het gematigde, tropische en evenaarsgebied. Deze biotopen zijn voornamelijk gematigde, vochtige tot natte loofbossen (eiken, beuken, essen of elzen), struwelen, rietvelden, moerassen, oudere naaldbossen met dichte ondergroei en tropische moesson-bossen. Daarnaast zijn ze ook terug te vinden in taiga, steppe en op braakliggend terrein, op voorwaarde dat er in deze gebieden water en voldoende schuilmogelijkheden zijn.

Het everzwijn is een alleseter, met een voorkeur voor plantaardig voedsel, zoals eikels, beukennoten, boven- en ondergrondse delen van grassen en kruiden, wortels van adelaarsvaren, bomen en struiken, paddenstoelen en bosvruchten. Everzwijnen hebben een invloed op de bosontwikkeling en kunnen bij grotere dichtheden zorgen voor verminderde verjonging van winter- en zomereik. Door het omwoelen van de grond zorgen ze voor een betere strooiselvertering en creëren ze een goed zaaibed voor de kieming van bomen; minder positief is wortelbeschadiging, ontworteling of de verspreiding van schimmelinfecties. Daarnaast kunnen everzwijnen ook schade aan akkergewassen en weilanden toebrengen, vooral op plaatsen waar deze dichtbij het bos liggen. Het dierlijk voedsel bestaat onder andere uit insecten, regenwormen, muizen, aas en sporadisch konijnen en reekalveren. Bij het zoeken naar voedsel ontstaat er een sterk omgewoelde bodem, waarin nieuwe planten kunnen kiemen. Hun geurzin is hiervoor goed ontwikkeld, waardoor ze ook bekend staan als 'truffelzoekers'. Everzwijnen eten eveneens kadavers (o.a. van soortgenoten) en er zijn aanwijzingen dat er sporadisch kannibalisme optreedt.

Rode lijst:
Niet bedreigd
Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Vogelrichtlijn:
Nee
Jachtwild:
Ja
Invasieve exoot:
Nee
Soortenbesluit:
Categorie 4 (Artikel 3,2)