Bouwen aan groenexpertise

Zwarte zee-eend

Melanitta nigra

Belangrijke beheermaatregelen zijn de regulering van de boomkorvisserij en het verbod op schelpdierenvisserij in de overwinteringsgebieden. Het instellen van rustgebieden komt deze soort ten goede. Vooral van belang zijn het sensibiliseren en het nemen van preventieve maatregelen tegen olievervuiling op zee, zoals de regulatie van de afvalverwerking in havengebieden, technische maatregelen aan boord van schepen en controles op zee.
De Zwarte zee-eend is een donkere eendensoort, die ’s winters sterk aan zee gebonden is. Zee-eenden zijn uitstekende duikers en gebruiken daarbij ook de vleugels. In zit op zee richten ze zich vaak even op om kort met de vleugels te flappen en daarna weer verder te zwemmen. Mannetjes van de Zwarte zee-eend hebben een volledig zwart verenkleed, afgezien van iets blekere, grijzere handpennen en zijn voorzien van een dunne, gele oogring. Over de lengte van de bovensnavel loopt een variabele, oranje vlek en aan de basis is een knobbel zichtbaar. Bij vrouwtjes is het verenkleed donkerbruin, met iets blekere slagpennen en met lichtgrijze wangen. Eerstejaarsvogels hebben een witachtige buik.
Areaal:
Het broedareaal strekt zich uit over het noorden van IJsland, Ierland, Schotland, Scandinavië en Rusland. Overwintering gebeurt aan de kusten van Noorwegen, de Baltische Zee, de Noordzee, de Atlantische Oceaan (zuidelijk tot Midden-Afrika) en op enkele plaatsen in het westelijk Middellandse-Zeegebied. In Vlaanderen is de soort een doortrekker en wintergast in vrij groot aantal. In het voorjaar trekt deze eend hoofdzakelijk ’s nachts in een breed front over land. In het najaar gebeurt de trek overdag over zee. ’s Winters en in het vroege voorjaar pleisteren er meestal enkele duizenden Zwarte zee-eenden voor onze kust (maximum 15.500 individuen in 1994). Ook tijdens de zomer is de Zwarte zee-eend nog aanwezig voor de kust, maar dan in vrij klein aantal. Ze vertoeven dan dieper op zee, vooral tijdens de slagpenrui in juni tot juli.
Ecologie:
De Zwarte zee-eend broedt in noordelijke boszones en toendra in de buurt van zoetwaterrivieren en meren, met voldoende beschutting van hogere planten en struiken. Ook op open oevers van traag stromende rivieren wordt soms gebroed. Buiten de broedtijd komt de soort hoofdzakelijk en vaak in grote groepen op zee voor, vooral in ondiepe kustwateren. Het voedsel bestaat uit kleine schelpdieren. In het verleden waren dat vooral allerlei soorten strandschelpen (Spisulaspec.), maar tegenwoordig wordt voor onze kust in toenemende mate op mesheften en zwaardscheden (Ensisspec.) gefoerageerd.
Rode lijst:
Criteria niet van toepassing
Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Vogelrichtlijn:
Nee
Jachtwild:
Nee
Invasieve exoot:
Nee
Soortenbesluit:
Categorie 2 (Beschermd 2)
Status:
Noordzee: Doortrekker/overwinteraar in internationaal belangrijke aantallen (occasioneel >1% van de biogeografische populatie in 1 of meerdere gebieden)
Bedreigingen:
Olievervuiling, verstoring en boomkorvisserij zijn nadelig voor de soort.