Bouwen aan groenexpertise

Bloemenborder

aangeplante bloemenweelde

Definitie:

Je kent ze misschien wel de prachtige Engelse borders vol met bloemen. Ze bloeien staan vol bloemen van de lente tot de late zomer. Ze zijn prachtig en kunnen een waardevol biotoop zijn voor heel wat diersoorten, zoals vlinders en bijen. Voorwaarde is wel dat je werkt met planten die nuttig zijn voor de natuur.  

Een bloemborder is een verzameling van vaste planten waartussen soms ook een aantal eenjarige of tweejarige soorten worden gezet. Ook kleine stuiken, klimplanten en siergrassen worden in de border gezet. In de meeste borders krijgt elke soort een vaste plaats en wordt de border zorgvuldig opgebouwd zodat er variatie is in kleur en structuur. Maar het is niet noodzakelijk dat elke soort elk jaar op dezelfde plaatst blijft staat. Sommige vaste planten zaaien hun eigen uit en verplaatsing zich zo in de border. Het is een persoonlijke keuze of je dit wenst of niet. Indien niet gewenst moet je natuurlijk de spontane soorten intomen en verwijderen. 

Tegen een border wordt meestal een pad of gazon aangelegd zodat je de border goed kan bekijken en ervan kan genieten. Vermits we in een border geen grassen vanuit het gazon willen wordt er gewerkt met een boord. Deze boord kan gewoon een strookje kale grond zijn waarbij je steeds de graskant afsteekt. Maar de boord kan ook bestaan uit hout, steen, metaal of een ander materiaal. 

Geschikt voor

  • Balkon en kleine tegeltuin: neen, maar je kan borderplanten wel in potten zetten. Indien je plaats hebt voor grote lange bakken kan je daarin een kleine border aanleggen.
  • Kleine stadstuin: Je kan een bloemenborder aanleggen op één vierkante meter.
  • Grotere tuin: Je kan een bloemenborder aanleggen zo groot als je wilt.

Een plus voor de natuur omdat

  • Een bloemenborder is de ideale plek om planten te voorzien die veel nectar en stuifmeel aanbieden aan vlinders; bijen en vele andere soorten.
  • Een bloemenborder kan indien je de juiste soorten kiest bloemen hebben van de lente tot de herfst. Dit noemen we de bloemboog. Zo voorzie je nectar en pollen voor heel wat vlinders, bijen, hommels en andere insecten.
  • In een wat grotere border kan je ook stuiken zetten die bessen dragen wat nuttig is voor vogels.
  • Wanneer je de border pas in de lente opruimt kunnen insecten en andere kleine dieren overwinteren in stengels van de uitgebloeide bloemen. Het zaad dat je laat staan is voedsel voor vogels en andere dieren.

Enkele leuke soorten die je hier kan vinden: 

Bijen, zweefvliegen, hommels, vlinders, kevers en vogels. Bloemenborders zitten vol leven als je de juiste plantensoorten kiest. 

Soortenlijsten

Soortenlijsten per tuinbiotoop vind je op de pagina "plantenlijsten voor een tuin vol leven".

Hoe en waar een bloemenborder aanleggen?

Je kan bijna overal een border aanleggen maar de bloemrijkste borders liggen in de zon. Heb je meer schaduw dan kan je een bosborder aanleggen met soorten die beter tegen de schaduw kunnen. Op een natte plek werk je dan weer met soorten die van vochtige bodems houden.

De aanleg van een bloemenborder begint met een stuk kale grond. Bepaal duidelijk de grens van de border ten opzichte van het pad of het gazon. Veel vaste planten die men verkoopt houden van een bodem met voldoende organisch materiaal en soms ook wat meststoffen. Voordat je aan de aanplant begint kan je best voldoende compost onderwerken, ongeveer 20 l per vierkante meter. Eens de aanplant gedaan is wordt dit moelijker. Ook wat meststoffen toevoegen kan meestal geen kwaad maar is niet voor alle plantensoorten nodig.

Nadat de grond klaar gemaakt is kan je beginnen planten. Hiervoor maak je best een plan met welke soorten waar gaan komen. 

Maak een plan voordat je een border aanlegt

Voordat je aan een border begint maak je beste een plan en bepaal je welke bodem je hebt. Zo weet je of de border veel in de zon zal liggen en of je planten moet kiezen van droge bodem of vochtigere bodem? Dankzij je plan weet je ook hoe groot je border is en kan je bepalen hoeveel planten je nodig hebt.

Tip: begin niet te groot. Om een border vol te planten heb je vrij veel planten nodig. Dit kan dus wel wat geld kosten. Best leer je eerst je tuin kennen en weet je welke soorten het goed doen en welke minder. Indien je een te grote border aanlegt en veel grond lang kaal blijft heb je veel meer onderhoudswerk. Want op de kale grond gaan ongewenste soorten komen. Eens je de smaak te pakken hebt kan je nog altijd de border groter maken of een tweede en derde border aanleggen.

Hoe onderhouden?

Het best zorg je ervoor dat het grootste deel van de bodem snel is bedekt. Een bodembedekker en voldoende planten kunnen hiervoor zorgen. Dek de bodem niet af met een worteldoek dit is niet goed voor het leven in je tuin. Je kan wel houtsnippers of ander mulchmateriaal  gebruiken. Zie wel dat er geen zaden in de mulch zitten van ongewenste soorten. Vooral gras maar ook andere ongewenste soorten moet je verwijderen. Hoe meer kale bodem je hebt hoe meer werk je hieraan zal hebben.

Daarnaast bestaat het onderhoud uit het in toom houden van soorten die te sterk groeien, het opvullen van gaten met nieuwe planten en het toevoegen van een laag compost in de herfst. He kan ook zaad oogsten of planten scheuren, zo kan je zelf je planten vermeerderen.

Hoeveel werk is het en wat kost het?

Een bloemenborder onderhouden vraagt wel wat werk. Zeker in het begin als niet alles is dichtgegroeid.

Indien je alle planten gaat kopen is de aanleg niet goedkoop. Reken ongeveer op € 8 tot € 18 per vierkante meter.

Nog enkele extra tips

  • zorg dat je soorten hebt die aangepast zijn aan je bodem (vochtigheid, voedselrijkdom, zuurtegraad) en de hoeveelheid zon.
  • de meeste borderplanten houden van volle zon, wil je een border in de schaduw of halfschaduw kies dan de juiste soorten.
  • maak thuis de keuze van planten voor je naar de winkel gaat.
  • in de border kan je spelen met kleur, bladvorm, grootte en structuur. Maar zorg dat je vooral veel soorten kiest die nuttig zijn voor de natuur.
  • je kan beter met een kleine border beginnen die je goed kan beplanten zodat je geen of weinig kale grond hebt na 1 of 2 jaar
  • zorg voor structuur, koop planten die verschillen in hoogte.
  • een paar meestal grotere planten kunnen solitair staan, maar de meeste soorten moeten in groep worden aangeplant om mooi te zijn.
  • leg much of compost tussen je planten. Als mulch kan je boomschors, houtsnippers of gesnipperd snoeiafval gebruiken. Ook wat gras kan maar zorg er dan zeker voor dat het niet in zaad staat. Ideaal is bladaarde of versnipperde herfstbladeren.  
  • een border die er van de lente tot het einde van de herfst prachtig uitziet is bijna niet haalbaar. De mooi foto's in tuinmagazines en tuinboeken zijn altijd genomen als de border op zijn mooist is.