Waterkwaliteit: zuurstofgehalte

Waterkwaliteit 2: zuurstofgehalte

De meest bedreigde zoetwatersoorten zijn dieren die heel zuurstofrijk water nodig hebben. Aan de hand van die soorten kan je dus ook nagaan hoe het met de waterkwaliteit zit. Als je enkel soorten vindt die typisch zijn voor zuurstofloos water, hoef je geen zuurstofmeter boven te halen. Enkele voorbeelden van indicatoren zijn kokerjuffers (de larven van schietmotten), eendagsvliegen en steenvliegen. Ook als je deze groepen niet goed herkent, kan je simpelweg het aantal soorten bekijken dat in je net zit. Zitten er enkel rode wormpjes en wat zoetwaterpissebedden in? Dan is het water niet heel zuurstofrijk. Maar heb je veel verschillende soorten insectenlarven (libellen en waterjuffers, kokerjuffers,...) slakjes, mosseltjes, wantsen, etc., dan zal het wel in orde zijn. 

De indicatoren voor lagere kwaliteit komen dikwijls ook voor in water van goede kwaliteit, maar omgekeerd niet. Om een echte kwaliteitsindex te bepalen, is een meer verfijnde methode nodig, met een standaard staalname en het onderbrengen van alle tellingen in een formule. Vroeger werd bij ons de Belgische Biotische Index gehanteerd (BBI), dat is al twee decennia geleden. Nu is de standaard de Multimetrische Macro-invertebratenindex Vlaanderen (MMIF). Deze geldt voor natuurlijke wateren, dus poelen zijn in principe niet inbegrepen in de methodiek van deze index. Toch kan het een indruk geven.

Kleine ongewervelden kunnen worden gebruikt om het zuurstofgehalte in te schatten. (Vilda/Rollin Verlinde)
Vereenvoudigde voorstelling van de relatie tussen macro-invertebraten en waterkwaliteit (inverde/rollin)

Zuurstofmeting

Als je met een meettoestel de opgeloste zuurstof zou meten, kan je hieronder een idee krijgen hoe je de waarde moet interpreteren. Let op, er zijn twee manieren om opgeloste zuurstof weer te geven. Een eerste is de werkelijke hoeveelheid per liter in milligram (vb 8mg/l). Soms wordt ook gewerkt in procent, omdat de hoeveelheid opgeloste zuurstof afhankelijk is van de temperatuur. 100% wil dan zeggen de maximale hoeveelheid bij die temperatuur. 80% verzadiging bij 0°C komt dan overeen met 14,6*80%=11,68 mg/l

Geschreven door:

Rollin Verlinde
Rollin Verlinde
Lesgever water Inverde