Bouwen aan groenexpertise

Natuurstreefbeeld: Ondiepe zandbanken in zee (1110)

Dit habitattype omvat mariene zandbanken die ondiep, maar steeds onder het zeewateroppervlak liggen. Het gaat zowel om vegetatieloze zandbanken als zandbanken met Zeegrasvegetaties. Zeegras komt echter momenteel niet meer voor langs de Belgische kust. De oppervlakkige sedimenten bestaan uit fijn zand, grof zand en schelpfragmenten. Het oppervlak van de zandbanken kan vlak zijn of uit grote of kleine zandribbels bestaan. Slib is slechts in geringe mate op de bodem van de zandbanktoppen en -flanken aanwezig: het organisch materiaal blijft door de hoge waterdynamiek veeleer in suspensie in de waterkolom. In de geulen tussen de banken kan het fijn organisch materiaal wel bezinken door de lagere waterdynamiek. Deze geulen horen niet tot het habitattype.

Beheer:
  • Preventie van waterverontreiniging en milieuverstoring.
  • Afbakenen van rustgebieden voor fauna.
  • Visserij afstemmen op ecologische draagkracht.
  • Waterverontreiniging, o.a. door olie- en afvalwaterlozingen van schepen en afvalwater afkomstig van het land.
  • Infrastructuurwerken zoals havenuitbreiding, vaargeulverdieping, aanleg van windturbines.
  • Verstoring van vogels door scheepvaart, helikopters, vliegtuigen, militaire oefeningen.
  • Zandwinningsactiviteiten.
  • Te intensieve visserij.
  • Boomkor- en schelpdierenvisserij.
Herstel- en ontwikkelingsbeheer:

De belangrijkste herstelmaatregelen bestaan uit een verbetering van de waterkwaliteit en het afstemmen van de menselijke activiteiten op de ecologische draagkracht van het kustecosysteem.

Officiële titel:
Permanent met zeewater van geringe diepte overstroomde zandbanken
Code:
1110
Uitgebreid:

Dit habitattype omvat mariene zandbanken die ondiep, maar steeds onder het zeewateroppervlak liggen. Het gaat zowel om vegetatieloze zandbanken als zandbanken met Zeegrasvegetaties. Zeegras komt echter momenteel niet meer voor langs de Belgische kust. De oppervlakkige sedimenten bestaan uit fijn zand, grof zand en schelpfragmenten. Het oppervlak van de zandbanken kan vlak zijn of uit grote of kleine zandribbels bestaan. Slib is slechts in geringe mate op de bodem van de zandbanktoppen en -flanken aanwezig: het organisch materiaal blijft door de hoge waterdynamiek veeleer in suspensie in de waterkolom. In de geulen tussen de banken kan het fijn organisch materiaal wel bezinken door de lagere waterdynamiek. Deze geulen horen niet tot het habitattype. Ondiepe zandbanken hebben een hoge biologische waarde omwille van de gevarieerde structuur met zandbankcomplexen en geulenstelsels. De zeer gevarieerde milieuomstandigheden geven aanleiding tot verschillende gemeenschappen van bodembewonende organismen (het benthos) en daarvan afhankelijke dieren.

Voor de Belgische kust komen uitgestrekte zandbanken voor. Men veronderstelt dat deze door hun invloed op de zeewaterstromingen een belangrijke rol vervullen in het transport van planktonische larven van o.a. platvissen en kreeftachtigen van de ondiepe voortplantingsgebieden naar de open zee. Nabij zandbankflanken komen de hoogste concentraties vis voor. De Belgische kustbanken hebben een belangrijke ornithologische waarde door de ligging tussen het Kanaal en het Deltagebied met zijn estuaria en andere waterrijke gebieden. Ze vormen belangrijke voedselgebieden voor diverse soorten broedvogels met als belangrijkste Grote stern, Visdief en Dwergstern (allen bijlage 1-soorten van de Vogelrichtlijn). De Belgische kustbanken vormen vanaf de herfst tot de lente een belangrijk overwinteringsgebied voor visetende watervogels als Roodkeelduiker, Fuut en alkachtigen. Zwarte zee-eenden foerageren massaal in de ondiepe delen op tweekleppige schelpdieren. Ook Dwergmeeuwen migreren doorheen het gebied in internationaal belangrijke aantallen.

Verspreiding:

Dit habitattype komt verspreid voor in de zeegebieden onder Belgische jurisdictie. De Vlaamse Banken liggen nabij de kust. De Hinderbanken en Zeelandbanken bevinden zich buiten de 10 km kustzone, tot op 40 à 50 km buiten de kust. De Westelijke Kustbanken zijn de ecologisch meest waardevolle van de kustnabije banken en werden als Speciale Beschermingszone aangewezen.

Gebruiksrechten
Website gebruik Natuurinvest
Website gebruik Natura 2000 van INBO en ANB
Prioritair habitattype:
Nee
Milieukarakteristieken:

Het betreft ondiepe, permanent met zout tot sterk brak water overstroomde, slikkige tot zandige, mariene sedimenten. Een goede milieukwaliteit behelst o.a. een goede waterkwaliteit en een dynamisch evenwicht tussen sedimentatie en erosie.

Grondwaterafhankelijk:
Nee
In samenwerking met:
Referenties
  • Decleer, K. (red.) Europees beschermde natuur in Vlaanderen en het Belgisch deel van de Noordzee. Habitattypen, dier- en plantensoorten. INBO 2007, Brussel, 584p.
  • T’jollyn Filiep, Bosch Hans, Demolder HeiT'jollyn Filiper et al.(2009). Ontwikkeling van criteria voor de beoordeling van de lokale staat van instandhouding van de Natura 2000 habitats. INBO.
  • Geert De Knijf, Desiré Paelinckx, 2013. Typische faunasoorten van de verschillende Natura 2000 habitattypes, in functie van de beoordeling van de staat van instandhouding op niveau Vlaanderen. INBO.
  • Oosterlynck P., Van Landuyt W. & Paelinckx D. (2013). Selectie habitattypische flora ten behoeve van de artikel 17 rapportage omtrent de staat van instandhouding van de Natura 2000 habitattypen. INBO.

Typische faunasoorten van de verschillende Natura 2000 habitattypes, in functie van de beoordeling van de staat van instandhouding op niveau Vlaanderen

Dit is de lijst van typische faunasoorten per Natura 2000 habitattype, de zogenaamde habitattypische soorten. Dergelijke lijst kan gebruikt worden bij de beoordeling van de kwaliteit van de Natura 2000 habitattypen.
Lees meer Download publicatie

Europees beschermde natuur in Vlaanderen en het Belgisch deel van de Noordzee

In dit boek staan de Europees beschermde habitats en soorten beschreven die in Vlaanderen voorkomen.

Lees meer Download publicatie