Bouwen aan groenexpertise

Stormmeeuw

Larus canus

De Stormmeeuw is een middelgrote meeuw met, in alle kleden, een donkere iris en een nogal ronde kop. Volwassen vogels hebben donkergrijze bovendelen met opvallende witte toppen aan de handpennen, geelgroene poten en snavel en zwarte buitenste handpennen met kleine witte toppen. In de vlucht zijn op de buitenste handpennen ook nog twee, uitzonderlijk zelfs drie, grote witte ‘spiegels’ zichtbaar. Bij juveniele vogels zijn de bovendelen bruin geschubd, behalve de grote dekveren die lichtgrijs zijn en een bleke vleugelbaan vormen. De staart is dan wit, met een scherp afgescheiden, zwarte eindband. Poten en snavel zijn dofroze, die laatste met donkere top.

Beheer:

Vooral van belang zijn het sensibiliseren en het nemen van preventieve maatregelen tegen olievervuiling op zee, zoals de regulatie van de afvalverwerking in havengebieden, technische maatregelen aan boord van schepen en controles op zee. Slaapplaatsen moeten worden gevrijwaard van verstoring. Een belangrijke beheermaatregel in potentiële broedgebieden, zoals de duinen, is afscherming tegen menselijke verstoring.

Vooral van belang zijn het sensibiliseren en het nemen van preventieve maatregelen tegen olievervuiling op zee, zoals de regulatie van de afvalverwerking in havengebieden, technische maatregelen aan boord van schepen en controles op zee. Slaapplaatsen moeten worden gevrijwaard van verstoring. Een belangrijke beheermaatregel in potentiële broedgebieden, zoals de duinen, is afscherming tegen menselijke verstoring.

Leefgebied en trend

De Stormmeeuw is een middelgrote meeuw met, in alle kleden, een donkere iris en een nogal ronde kop. Volwassen vogels hebben donkergrijze bovendelen met opvallende witte toppen aan de handpennen, geelgroene poten en snavel en zwarte buitenste handpennen met kleine witte toppen. In de vlucht zijn op de buitenste handpennen ook nog twee, uitzonderlijk zelfs drie, grote witte ‘spiegels’ zichtbaar. Bij juveniele vogels zijn de bovendelen bruin geschubd, behalve de grote dekveren die lichtgrijs zijn en een bleke vleugelbaan vormen. De staart is dan wit, met een scherp afgescheiden, zwarte eindband. Poten en snavel zijn dofroze, die laatste met donkere top. Tot 1995 broedden er nooit meer dan 2 paar Stormmeeuw in Vlaanderen. Sindsdien zijn er in de haven van Zeebrugge en op verschillende plaatsen in Limburg kleine populaties ontstaan. In de periode 2013-2018 schommelde de Vlaamse populatie meestal tussen 20 en 30 paar. In de Voorhaven van Zeebrugge werden in deze periode 6-12 paar in geteld en in Limburg 1-12 paar. In Kallo werden in 2017 8 broedparen (12 paar in 2018) vastgesteld op een ontoegankelijk bedrijventerrein. Waarschijnlijk waren die daar al enkele jaren aanwezig waren, maar werden de nesten nooit opgemerkt. Uitzonderlijk broedde de soort ook elders, zoals in de Achterhaven van Zeebrugge (telkens 1 paar in 2015-2017), de Uitkerkse Polder (1 paar in 2017), de Verrebroekse Plassen (1 paar in 2013) en in de Gentse Kanaalzone (1 paar in 2011 en 2012, 2 paar in 2017). Er werd vooral gebroed op spoorwegemplacementen, industrie- en bedrijventerreinen. Stormmeeuw doet het ook relatief goed in Wallonië, met vooral in Henegouwen meerdere broedplaatsen. Tijdens de atlasperiode 2001-2007 werd de populatie er geraamd op 82-94 paar. In Nederland nam het aantal broedparen sinds 1990 jaarlijks met bijna 5% af, waardoor nog maar een derde van de populatieomvang van destijds resteert (3100-3300 paar in 2018). Deze ontwikkeling wordt vooral bepaald door de Waddenzee, waar ruim de helft van de Nederlandse stormmeeuwen huist.

Ecologie:

De soort broedt in kolonies of in losse paren aan de kust op rotsen, rotsige hellingen, zandduinen en eilandjes. In het binnenland geeft de soort de voorkeur aan moerassen, oevers van meren en zelfs akkers in de onmiddellijke omgeving van water. In sommige landen (zoals Nederland) maakt ze haar bekleed nest ook op gebouwen met platte daken. Buiten het broedseizoen komt de soort in allerlei biotopen voor. Aan de kust foerageert ze op zee en stranden, in polders en in havengebieden. In het binnenland komt de Stormmeeuw verspreid voor in weilanden, (vers geploegde) akkers, rivieren, meren en plassen. Ook vuilnisbelten worden bezocht, maar daar wordt de soort gedomineerd door grotere meeuwen. Slapen gebeurt in groep op grote waterplassen, zoals spaarbekkens.

Rode lijst:
Zeldzaam
Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Vogelrichtlijn:
Nee
Jachtwild:
Nee
Invasieve exoot:
Nee
Soortenbesluit:
Categorie 2 (Beschermd 2)
Status:

Doortrekker/overwinteraar in internationaal belangrijke aantallen (geregeld >1% van de biogeografische populatie in 1 of meerdere gebieden).

Rode Lijst POP-VL KT-VL LT-VL KT-BEL LT-BEL Trend Europa
Ernstig bedreigd 21-31 Stabiel Toename - - NS
  • Rode lijst: De Rode Lijst-status van de soort in Vlaanderen op basis van Devos et al. (2016)
  • Pop VL: de minimale en de maximale broedpopulatie in Vlaanderen in de periode 2013-2018.
  • KT-Trend: de kortetermijntrend (2007-2018) van de broedpopulatie; VL= Vlaanderen, BEL= België
  • LT-Trend: de langetermijntrend (1980-2018) van de broedpopulatie; VL= Vlaanderen, BEL= België
  • Trend Europa: de gerapporteerde trendrichting op basis van data verzameld in 26 Europese lidstaten in de periode 2008-2018 (bron: www.ebcc.info(opent nieuw venster))
  • NS = niet significant
Bedreigingen:

Broedende vogels worden vooral bedreigd door landpredatoren en menselijke verstoring (massatoerisme, wandelaars,…). Aan zee overwinterende vogels zijn vooral gevoelig voor olievervuiling.

In samenwerking met: