Bouwen aan groenexpertise

Zeeprik

Petromyzon marinus

De soort is gebaat met behoud en herstel van natuurlijke, vrij meanderende beken en rivieren, waar ruimingen achterwege blijven en een goede waterkwaliteit aanwezig is. Dit geldt in het bijzonder voor de voortplantingsgebieden. Om de trek van de soort mogelijk te maken, is het essentieel dat migratieknelpunten, zoals stuwen, worden weggewerkt (bv. door aanleg van vistrappen).
De Zeeprik behoort tot de ‘rondbekken’, een groep van primitieve vissen zonder kaken. Het lichaam heeft een palingachtige vorm en is grijswit van kleur met opvallende marmerachtige vlekken. De huid is glad bij gebrek aan schubben en de vinnen zijn niet ondersteund door vinstralen. Zeeprikken worden tot 11 jaar oud en leven eerst 5 tot 8 jaar als larve vooraleer te metamorfoseren tot volwassen dier. De larve is zilverachtig van kleur en heeft 7 paar kieuwopeningen. De larvale hoefijzervormige mondlip groeit bij adulten uit tot een karakteristieke zuigmond, voorzien van hoornige tanden. Het oog van de larve is rudimentair en wordt slechts functioneel na de metamorfose. Adulte Zeeprikken worden tot 1,2 m lang en zijn daardoor direct te onderscheiden van de nauw verwante Rivierprik en Beekprik (eveneens bijlage 2-soorten). De larven van de Zeeprik worden tot 15 cm groot en zijn veel moeilijker te onderscheiden van die van hoger vernoemde soorten.
Areaal:
Zeeprikken trokken vroeger de Maas en de Schelde (zelfs tot op Leie en Demer) op. Tot voor kort werd de soort in Vlaanderen als uitgestorven beschouwd, maar recent werd terug een exemplaar waargenomen in de Zeeschelde ter hoogte van Sint-Annabos en verschillende exemplaren op de aanzuigroosters van de pompen van de koelinstallatie van de kerncentrale van Doel.
Ecologie:
De Zeeprik is een trekvis. Gemetamorfoseerde dieren hebben een parasitaire levenswijze in open zee. Met de zuigmond zuigen de dieren zich vast op andere vissoorten, waarbij ze met hun tanden wonden schrapen, zodat bloed en lichaamsvocht kunnen opgezogen worden. In het voorjaar zwemmen de volwassen dieren de rivieren op om zich voort te planten en er te sterven. Optimale paailocaties zijn snelstromende, ondiepe delen van de boven- en middenloop van grote rivieren met een goede waterkwaliteit en een stenige en onbeschaduwde bodem. De larven leven op en in modderachtige rivierbodems, waar ze algen en allerlei organisch materiaal uit het water filteren. Na de gedaanteverwisseling trekken ze naar de open zee.
Rode lijst:
Zeldzaam
Habitatrichtlijn 2:
Ja
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Vogelrichtlijn:
Nee
Jachtwild:
Nee
Invasieve exoot:
Nee
Soortenbesluit:
Categorie 2 (Beschermd 2)
Categorie 4 (Artikel 3,2)
Bedreigingen:
Aangezien de soort zeer gevoelig is voor zuurstofgebrek is waterverontreiniging nadelig. Door het rechttrekken, ruimen en baggeren van rivieren en beken verdwijnen de vitale paaibedden voor de adulten en ingraafbiotopen voor de larven. Migratiebarrières verhinderen dat de paaigebieden bereikt worden.