Bouwen aan groenexpertise

Pimpernelblauwtje

Maculinea teleius

Het Pimpernelblauwtje is een uiterst zeldzame soort, die voorkomt op vochtige, vrij voedselarme hooilanden waarin de Grote pimpernel groeit en de waardmieren leven. Per mierennest maar één rups leven. Daarom heeft de soort een groot en relatief open leefgebied nodig. Het Pimpernelblauwtje is opgenomen op bijlage 4 van de Europese Habitatrichtlijn en vereist dus strikte bescherming.

Beheer:

Kansen op herstel lijken klein vanwege de beperkte oppervlakte voedselarme graslanden met voldoende aantallen Grote pimpernel in Vlaanderen. De grootste kansen voor een herintroductie situeren zich in de Markvallei waar nog vrij grote graslanden met Grote pimpernel aanwezig zijn. Een eventuele herintroductie zou gezamenlijk en grensoverschrijdend met Nederland onderzocht kunnen worden (Leestmans & Verschraegen 2003). Volgens de voorspellingsmodellen zou het klimaat in België tegen 2050 veel geschikter worden voor het Pimpernelblauwtje

heeft als waardplant

Grote pimpernel

Verspreiding:

De verspreiding van het Pimpernelblauwtje was in Vlaanderen beperkt tot de Zennevallei tussen Brussel en Mechelen, de Dijlevallei tussen Rijmenam en Mechelen en de Markvallei in Hoogstraten en Meer. De laatste waarneming dateert uit 1980 (Elewijt-Weerde).

Ecologie:

Het Pimpernelblauwtje is een soort van vochtige, vrij voedselarme hooilanden. De soort heeft 1 generatie van begin juli tot midden augustus. De enige waardplant is Grote pimpernel.

De ei-afzet gebeurt op jonge, kleine bloemhoofdjes van doorgaans wat kleienre waardplanten. Planten die groeien in de buurt van nesten van de waardmier, meestal de moerassteekmier, hebben de voorkeur. Jonge rupsen eten na het uitkomen een gang rondom de basis van de bloeiwijze van de waardplant en bekleden deze met spinsel, zodat de bloemen niet uit elkaar vallen; van hieruit voeden ze zich met de bloempjes. Na een aantal weken laat de rups zich op de grond vallen en wacht tot hij wordt meegenomen door een moerassteekmier (M.scabrinodis). De soort overwintert als rups in het mierennest en daar vindt ook de verpopping plaats.

Rode lijst:
Uitgestorven
Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Ja
Vogelrichtlijn:
Nee
Jachtwild:
Nee
Invasieve exoot:
Nee
Soortenbesluit:
Categorie 3 (Bijlage 4 habitatrichtlijn)
Status:

In Nederland is het Pimpernelblauwtje geherintroduceerd nadat het in 1970 Regionaal uitgestorven was (Box 7.19). In Europa is de soort Kwetsbaar. Het Pimpernelblauwtje komt niet voor in Wallonië. De soort is honkvast.

Het Pimpernelblauwtje staat in Categorie 3 van het Soortenbesluit (soorten die zijn opgenomen in bijlage IV van de Habitatrichtlijn).

Bedreigingen:

Het pimpernelblauwtje is verdwenen doordat beekdalen zijn gekanaliseerd en de vochtige hooilanden minder geschikt werden door vermesting, veranderde maaitijdstippen of werden omgezet in akkers.

Gevoelig voor:
Grootschalige landbouw
Verdroging
Vermesting
Typering:
graslandvlinder
Biotooptype:
Graslanden
Moeras