Bouwen aan groenexpertise

Kempense heidelibel

Sympetrum depressiusculum

Het is een libellensoort die typisch is voor ´s winters droogvallende plekken. De Kempense heidelibel heeft geheel zwarte poten en een enigszins afgeplat achterlijf. Het achterlijf heeft aan de zijkanten een rij druppelvormige (soms driehoekige) zwarte vlekjes. De pterostigma zijn groot en vrij licht, met zwarte randaders. De vleugels hebben vaak een opvallend gouden glans.
Bij het mannetje is het afgeplatte achterlijf iets meer uitgesproken en het is elliptisch (maar niet knotsvormig) verbreed aan het uiteinde: het breedste punt ligt iets voorbij het midden. Uitgekleurde mannetjes krijgen een achterlijf dat aan de bovenkant donker oranjerood is, terwijl de zijkanten vaal oranje blijven. De geïsoleerde zwarte druppelvlekjes steken duidelijk af tegen het vaal oranje. Jonge mannetjes zijn oranje, net als vrouwtjes. De vrouwtjes hebben een minder afgeplat en verbreed en oranje achterlijf. Dat heeft echter dezelfde druppelvormige vlekjes aan de zijkanten.

is karakteristieke soort voor

Natura 2000: Voedselarme tot matig voedselarme wateren met droogvallende oevers (3130)

Areaal:

Deze soort is zeldzaam, beperkt tot de Antwerpse en Limburgse Kempen. De hoogste aantallen en de grootste populaties zijn te vinden in de Antwerpse Oosterkempen (Dessel, Geel, Mol, Retie) en het aangrenzende deel van Limburg (Lommel, Neerpelt). Ook in Midden-Limburg (Genk, Houthalen, Zonhoven) en in de Antwerpse Zuiderkempen (Herselt, Westmeerbeek) komen er meerdere grote populaties voor. Uit Wallonië zijn er geen recente waarnemingen.

Levenscyclus en fenologie:

De eerste individuen van de Kempense heidelibel sluipen uit eind juni en dit gaat door tot half augustus. Adulten kunnen nadien nog worden waargenomen tot half september. De piek in de vliegperiode situeert zich in augustus.

Ecologie:

Kempense heidelibellen hebben een voorkeur voor matig voedselrijke vennen, visvijvers en plassen met ondiepe moerassige zones. De moerasvegetatie is er vrij ijl en de plas wordt omgeven door een structuurrijke vegetatie (struiken, bomen). Ook komt de soort voor aan de wateringen, waar de inlaat van kalkrijk kanaalwater vermoedelijk een gunstig effect heeft op de populatiegrootte. De visvijvers worden in de herfst/winter regelmatig volledig leeggelaten. Een laag waterpeil tijdens de periode van larvale ontwikkeling, samen met een ijle vegetatie en een gunstige thermische ligging zorgen ervoor dat het water snel kan opwarmen en aldus geschikt is voor de larven. Adulten verkiezen heideveldjes en moerassige vegetaties in de nabijheid van water om te foerageren.

Rode lijst:
Met uitsterven bedreigd
Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Vogelrichtlijn:
Nee
Jachtwild:
Nee
Invasieve exoot:
Nee
Soortenbesluit:
In samenwerking met: