Bouwen aan groenexpertise

Bedrijfsvorm

Uitzicht van het bos

Definitie:

De bedrijfsvorm zegt veel over het algemene uitzicht en beheer van het bos. Er worden 3 bedrijfsvormen onderscheiden, namelijk hooghout, hakhout en middelhout. Deze termen geven aan hoe de groeivorm van de bomen is en hoe een nieuwe bosgeneratie ontstaat. Hooghout zijn aparte opgaande bomen die uit zaad zijn ontstaan. Hakhout zijn verscheidene scheuten op één stronk die ontstaan door opslag na afhakken. Middelhout is de combinatie van hooghout en hakhout. De bedrijfsvorm zegt veel over de productiedoelstelling van de beheerder: (dik) werkhout of eerder brandhout.

Er bestaan 3 verschillende bedrijfsvormen, elk met hun eigenheid op het vlak van beheer. In het hooghout kunnen lange rechte bomen (werkhout) geproduceerd worden. Hakhout is dan weer ideaal om vooral brandhout te oogsten door de opschietende scheuten geregeld af te hakken. De combinatie van de twee vinden we in het middelhout, waar bij de regelmatige kappingen brandhout en (kort) werkhout vrijkomt.

Uitgebreid:

Hooghout bestaat uit éénstammige, opgaande bomen die uit zaad of wortelopslag ontstaan zijn. Het kan homogeen of gemengd, naaldhout en/of loofhout, gelijkvormig of ongelijkvormig zijn. In. Bij gelijkvormigheid bevindt het merendeel van de kronen zich in één etage, bij ongelijkvormigheid in meerdere etages. Het bos bestaat dan uit verschillende leeftijden, vaak ook uit verschillende boomsoorten. In Vlaanderen bestaat meer dan 95% van de bossen uit hooghout. Hakhout is een bos dat bestaat uit meerstammige bomen die ontstaan zijn uit stoofopslag. Het kan homogeen of gemengd zijn, maar is altijd gelijkvormig. Na een bepaalde periode wordt het hakhout opnieuw afgezet, waardoor nieuwe scheuten uit slapende knoppen ontstaan. De rotatie om hakhout af te zetten is afhankelijk van de producten die men nodig heeft. Vroeger was 6 à 10 jaar gebruikelijk, nu eerder 15 à 20 jaar. Geschikte boomsoorten zijn: eik, haagbeuk, es, linde, esdoorn, Hazelaar, Zwarte els, wilg, Tamme kastanje, Amerikaanse eik en robinia. De oudste bomen in onze bossen zijn immers hakhoutstoven. Middelhout is een combinatie van hakhout en ijl hooghout. Het is bijna altijd gemengd en ongelijkvormig omdat er steeds verschillende etages voorkomen. Het is een gebruikbos, waar mensen voornamelijk brandhout gingen oogsten, maar ook werkhout in uiteenlopende formaten kapten. In Frankrijk komt nog veel middelhout voor, vooral met eik in de reserve. Het beheer bestond uit een kapping van de hakhoutlaag, eventueel gevolgd door een exploitatie van de bovenetage. Deze bovenetage werd ook reserve genoemd en bestond meestal uit eik, es, kers, olm of Grauwe abeel. Opgaande bomen werden aangevuld door het aanduiden van jonge bomen (spaartelgen) die niet mochten gekapt worden bij de hakhoutexploitatie. Vaak hebben deze rijk gestructureerde bossen een hoge natuurwaarde. Omvorming van de ene naar de andere bedrijfsvorm is mogelijk.