Ziekte van Lyme

Besmetting

Waarschijnlijk ontwikkelt slechts een kleine minderheid van de personen met een tekenbeet de ziekte van Lyme. De beschikbare gegevens tonen een gestage stijging van deze ziekte in België, gaande van 42 gevallen in 1991, 300 gevallen in 1997, 975 in 2002 tot ongeveer 1500 in 2005. Besmetting treedt vooral op wanneer een teek langer dan 8 uur vastgezogen zit omdat de bacterie zich pas kan vermenigvuldigen als de teek bloed heeft gezogen. De meeste mensen kennen echter het juiste tijdstip van bijten van de teek niet, dus ga er gewoon van uit dat elke beet een mogelijke besmettingskans geeft.

Symptomen

De ziekte kenmerkt zich door een waaier aan symptomen die zelden typisch zijn. Dat bemoeilijkt vaststelling van de ziekte. Na infectie treedt er in een eerste fase vaak een duidelijk waarneembaar symptoom op 2 à 30 dagen na de beet, dus niet dezelfde dag. In ongeveer 60% van de gevallen ontstaat er dan een rode verkleuring van de huid waarbij de plaats van de beet. In de helft van de gevallen wordt die centraal terug lichter wordt in de andere helft blijft de vlek egaal gekleurd. Soms gaat dit ook gepaard met griepachtige symptomen. Opgelet, in het geval dat deze egale huiduitslag optreedt (in 1/3de van de gevallen dus) is Lyme moeilijker te herkennen en te onderscheiden van andere aandoeningen. Kenmerkend voor zowel de ring als de vlek is dat deze steeds groter wordt. Snel herkennen is belangrijk, omdat tijdige behandeling ernstigere klachten kan voorkomen. In een tweede fase kunnen andere symptomen optreden, ook als de ringvormige vlek niet is opgetreden: nl. verspreide vlekken, vermoeidheid, neurologisch problemen, cardiale problemen, artritis. Dit treedt zeldzaam op en doet zich voor na enkele weken. Deze symptomen zijn vaak moeilijk eenduidig te herleiden tot de ziekte van Lyme. Een derde fase in het ziekteverloop treedt pas maanden tot jaren op na het oplopen van een infectie. Deze fase komt gelukkig weinig voor omdat de meeste mensen spontaan genezen na de eerste of tweede fase. Het bestaat uit persisterende artrose, vooral ter hoogte van de knie, en meer zelden neurologische problemen en huidletsels. Indien er in dit stadium geen goede behandeling wordt gegeven kunnen ondermeer blijvende vermoeidheid, spierpijn en neurocognitieve problemen optreden. Men noemt dit de chronische ziekte van Lyme of post-Lymesyndroom. Een adequate behandeling is zeer moeilijk.

Behandeling

Behandeling met antibiotica wordt aanbevolen vanaf het vroege stadium. Een lichte vorm van standaard antibiotica zoals tetracyclines zijn voldoende.

Preventie

De gunstige gebieden voor het voortbestaan van teken zijn vooral schaduwrijke plaatsen, bedekt met een dikke strooisellaag, varens of hoge grassen. Het risico om door een teek gebeten te worden kan van jaar tot jaar variëren, afhankelijk onder andere van de weersomstandigheden. Aangewezen preventieve maatregelen zijn:

• Bij buitenwerk de huid beschermen met lange mouwen, lange broekspijpen en gesloten schoenen.
• Zoveel mogelijk de lange vegetatie vermijden en op de paden blijven.
• Na buitenwerk wordt aangeraden het hele lichaam 's avonds na het werk te controleren op de aanwezigheid van teken.
• Insectenwerende middelen zoals muggenmelk of Deet beschermen niet volledig tegen teken

Aangezien de besmettingskans vergroot bij een teek die langer aanwezig is moet die zo snel mogelijk worden verwijderd. Dat kan met de hand, met een pincet of tekenpikker, een plaatje met een opening waar de teek in pas waarna hij kan worden losgetrokken van de huid. Gebruik geen vloeistoffen of andere hulpmiddelen. Gewoon de teek zonder draaien lostrekken is het beste. Ideaal wordt nadien ook de wonde ontsmet. De ziekte van Lyme is een erkende beroepsziekte in ons land. Dat betekent dus dat iemand die beroepshalve besmet wordt door een teek (bv. bos- en parkwachters, houtvesters, enz.) in aanmerking komt voor vergoeding door het Fonds voor Beroepsziekten. Voor ambtenaren die beroepshalve besmet worden, geldt een aangepaste regeling via de administratieve gezondheidsdienst van het ministerie van Volksgezondheid. Belangrijk: meldt elke tekenbeet! Via de nieuwe website wil het WIV de risicogebieden over heel België in kaart brengen. Het instituut vraagt burgers om opgelopen beten zo spoedig mogelijk op de website te melden. Hoe meer mensen deelnemen, hoe beter de kaarten de werkelijkheid weerspiegelen. Klik hier(opent nieuw venster) voor een melding. Via de website kunnen onderzoekers van het WIV waardevolle informatie verzamelen, met name het aantal mensen gebeten door een teek (op basis van de verklaringen) en de plaatsen waar tekenbeten het meest in België voorkomen. De verzamelde gegevens worden jaar na jaar bestudeerd om de risicogebieden duidelijk te identificeren. Dit zal bijdragen tot een aanzienlijke verbetering van de actieve preventie, onder meer voor personen die regelmatig blootgesteld worden aan teken zoals bijvoorbeeld boswachters, landbouwers en tuinmannen.

Meer informatie kan je terugvinden op:

• wees niet gek doe de teken check van het Vlaams Agentschap voor Zorg en Gezondheid.(opent nieuw venster)
• informatie van het wetenschappelijk instituut voor volksgezondheid(opent nieuw venster)
• informatie van ECDC(opent nieuw venster).