Plantkokers

Plantkokers zijn ronde of vierkante kokers uit plastiek of ander materiaal welke rond de boom worden geplaatst om deze te beschermen tegen vraag- of veegschade. De diameter van de plantkoker varieert van ongeveer 8 tot 12 centimeter en de kokers hebben een hoogte van 90 tot 180 centimeter, afhankelijk van het aanwezige wild. Voor een ree wordt een hoogte van 120 centimeter aangeraden, voor edelhert is dit 150 tot 180 centimeter.

Klassieke plantkokers zijn vervaardigd uit dubbelwandig kunststof (vaak polypropyleen, PP), waardoor ze vrij stevig zijn. Polypropyleen heeft een levensduur van vijf à zeven jaar. De kokers moeten dus terug uit het bos verwijderd worden. De kokers kunnen terug opengeplooid worden (Plantagard, Witaplant) of hebben een breuklijn om ze te openen (Tubex). De stevige kokers hebben alleen een steunlat van bv. eik, tamme kastanje of robinia nodig om overeind te blijven. Voor de bevestiging van de steunlat zijn soms voorgemonteerde houders aangebracht (Plantagard, Witaplant) of de koker moet met bijvoorbeeld snelbinders gemonteerd worden (Tubex).

De meeste kokers hebben enkele verluchtingsgaten onderaan, maar zijn voor de rest volledig gesloten. Daardoor ontstaat een soort 'serre-effect' in de koker met een warmer en vochtiger klimaat. Dit klimaat zorgt voor een hogere aanwas en de hoogtegroei kan tot wel 25 à 55% hoger liggen. Een nadeel van dit effect is dat de planten gevoeliger worden voor verdroging bij vorst (ongecompenseerde verdamping). Daarnaast is er kans dat de boom, vooral bij soorten met een snelle jeugdgroei zoals esdoorn, minder stabiel wordt en gaat doorhangen. Een ander nadeel is een kleiner wortelgestel doordat de boom vooral inzet op hoogtegroei.

Plantkokers gaan de bomen ook beschermen tegen schadelijke planten zoals braam en adelaarsvaren. Een ander voordeel van plantkokers is dat ze een fijne betakking veroorzaken, hetgeen een voordeel is bij de productie van kwaliteitshout.

In de praktijk zijn plantkokers vooral gebruikt bij loofhout, maar ook bij naaldhout zoals Douglasspar en lariks hebben de kokers hun nut al bewezen.
Belangrijk bij de plantkokers is dat de takken omhoog gericht zijn. Vooral bij linde, welke zijn eindscheut eerst laat hangen, is dit belangrijk.

De bekendste types van plantkokers zijn Tubex, Plantagard, Witaplant en Biowit.

Tubex

Een eerste type, en tevens bekendste, plantkoker is Tubex. Dit zijn ronde plantkokers die per vijf in elkaar geschoven geleverd worden. Elke koker heeft een snelbinder om de koker te bevestigen aan een steunlat. De kokers zijn bovenaan afgerond om de boom niet te beschadigen. De standaard koker van Tubex is de Tubex Ventex. Een plastiek koker met een lichtgroene kleur met onderaan verluchtingsgaten. Tubex heeft van deze Ventex enkele varianten op de markt gebracht.

Een eerste variant is de Tubex Ventex 12-D. Deze plantkoker bestaat uit een combinatie van een biopolymeer en een oxo-biologisch afbreekbaar polypropyleen. Bij dit laatste worden metaalzouten toegevoegd om de degradatie te starten en het afbraakproces te versnellen, wat resulteert in microplastics welke het milieu niet “zichtbaar” vervuilen. De kokers breken zeer snel af tot microplastics en zijn daardoor moeilijk uit het bos te verwijderen.

Een nieuwe variant is de Tubex Ventex Clear, een transparante koker ontworpen om meer licht door te laten en dus voor verjonging in (half)schaduw (onder scherm).

Plantagard

Een tweede type plantkoker is de Plantagard koker, met het meeste gebruikte de Plantagard Microvent. De Plantagard-Microvent is een vierkante koker voorzien van vier lipjes om met een paaltje te fixeren. Voordeel van de Plantagard t.o.v. Tubexkokers is dat men de kokers plat levert. Dat geeft een voordeel voor opslag en transport, maar u dient ze wel zelf te vouwen. Een groot nadeel van de Plantagard kokers is dat de koker snel openscheurt of de lipjes voor fixatie aan de steunlot openscheuren. De Plantagard kokers hebben bovenaan vier omplooibare uiteindes om de boom niet te beschadigen. De koker heeft een grote diameter en heeft dus veel groeiruimte in de koker. De kleur van de Plantagard koker is, net zoals de Tubex Ventex, lichtgroen.

Witaplant

Een derde type zijn de Witaplant kokers, vierkante beschermingskokers met het steunpaaltje binnenin de koker. Dit heeft als voordeel dat de koker minder snel van het paaltje  scheurt. Een nadeel hiervan is dat de ruimte in de koker iets beperkter is. De Witaplantkokers zijn iets sneller te plooien en te monteren dan de Plantagard kokers. De kleur van de Witaplant kokers is bruin, wat esthetisch minder storend is voor recreanten.
De Witaplant kokers bestaan ook uit PP, welk onder invloed van UV zal afbreken. De kokers moeten dus ook uit het bos verwijderd worden.

Biowit

Een vierde type plantkokers zijn de kokers van Biowit. Dit zijn 100% bio-afbreekbare kokers, bestaande uit zetmeel en PLA (polylactic acid, polymelkzuur) en bevatten geen UV-stabilisatoren. De levensduur van de kokers is volgens de producent twee à drie jaar. De kokers moeten nog uitgetest worden op het terrein om dit te staven. Biowit heeft een aantal varianten. De Biowit Classic is vergelijkbaar met de Witaplant koker, een vierkante witte koker die geplooid moet worden. De koker moet ook vastgezet worden met een steunlat binnenin. De Biowit Trigo is een driehoekige variant welke dichtgeplooid moet worden. De Trigo heeft een zeer kleine doormeter en moet vastgezet worden met een steunpaal en snelbinder. Een derde variant is de Biowit Natur Type, een kartonnen koker. Binnenin de koker is het zeer donker en lijkt vooral aangewezen voor groot plantsoen te beschermen (waarbij de boom boven de koker bovenuit komt).