De beheerder komt geregeld paddenstoelen plukkende mensen tegen of krijgt vragen over de eventuele schade voor de natuur als gevolg van het plukken van paddenstoelen. Wij sluiten ons aan bij het standpunt van de Nederlandse Mycologische Vereniging.
Uit wetenschappelijke proeven is namelijk gebleken dat het plukken van de paddenstoelen in de loop der jaren geen vermindering van de geplukte soorten tot gevolg had. De verdichting en de beschadiging van de bovenste bodemlaag door betreding echter veroorzaakte wel een merkbare achteruitgang. Vooral zandige bodems met veel mossen en korstmossen in de vegetatie zijn kwetsbaar, maar ook hellingen en greppelkanten worden gemakkelijk kapotgetrapt.
Paddenstoelen vormen het leefgebied van talrijke soorten insecten en andere kleine dieren. Zij eten als larve of volwassen insect van de paddenstoelen. Zonder de paddenstoelen kunnen ze niet leven. Het weghalen van paddenstoelen benadeelt deze dieren. Daarnaast zijn er diverse soorten (parasitaire) schimmels, welke op paddenstoelen leven en zonder deze niet kunnen bestaan.
Ten slotte is het zo dat paddenstoelen een essentieel onderdeel zijn van de natuurbeleving in een herfstbos. Het plukken van paddenstoelen door de één maakt dat een ander er niet meer van kan genieten.
Daarom is het grootschalig plukken van paddenstoelen niet gewenst. Het meenemen van een kleine hoeveelheid voor onderzoek, educatieve doeleinden of voor persoonlijk gebruik kan geen kwaad en is bv. in veel gevallen noodzakelijk voor determinatie (microscopisch onderzoek!). In gebieden waar paddenstoelen plukken niet is toegestaan, wordt dit verbod vanzelfsprekend gerespecteerd.
Wat zegt de wet?
Paddenstoelen zijn niet alleen zeer nuttig voor het bosecosysteem, de eetbare soorten vinden bovendien heerlijke toepassingen in de keuken. Maar voor je je laarzen en plukmand opdiept, zoeken we uit of we de paddenstoelen die in onze bossen voorkomen zomaar mogen plukken.
In onze Vlaamse bossen zijn heel wat activiteiten verboden. De verbodsbepalingen staan opgesomd in art. 97 van het Bosdecreet. Het artikel maakt een onderscheid tussen openbare en private bossen.
In de openbare bossen en bosreservaten is het zonder toestemming van de eigenaar en machtiging van het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) of zonder dat het opgenomen is in een goedgekeurd beheerplan verboden om vruchten (lees: ook paddenstoelen) te verwijderen. Bovendien moet hier ook rekening gehouden worden met de afspraken inzake toegankelijkheid: wegen en paden in het bos mogen immers niet verlaten worden zonder machtiging van het ANB!
In private bossen is het plukken van vruchten niet opgenomen in de verbodsbepalingen opgesomd in het Bosdecreet. Het moet dan ook niet gemachtigd worden door het ANB maar je hebt er wel de toestemming van de eigenaar voor nodig eer je enthousiast aan het plukken gaat.
Als beheerder is het sowieso zeer nuttig om goed na te denken over wat wel en niet kan in je bos en welke activiteiten je er wel of niet wil toelaten. Je kan het ‘verzamelen van paddenstoelen’ eventueel opnemen als onderdeel van de – goedgekeurde- toegankelijkheidsregeling (TR). Hieraan kunnen dan ook beperkingen gekoppeld worden: bv. enkel plukken voor eigen gebruik, eventueel met opgave van een maximaal te plukken gewicht of volume en bepaalde voorwaarden die ervoor zorgen dat de sporen van de paddenstoelen zich nog kunnen verspreiden (bv. niet verzamelen in plastic zakken, maar eerder in rieten manden of ander permeabel materiaal…), … .
In Vlaanderen is het plukken van paddenstoelen duidelijk geen sinecure. Sporen we dus best met zijn allen richting Wallonië om daar enthousiast onze voorraad in te slaan?
Op private eigendommen of eigendomen van gemeenten is het er mits toestemming van de eigenaar wettelijk gezien toegelaten om paddenstoelen te plukken. Op eigendommen van het Waalse gewest - de domaniale eigendommen - kan plukken voor persoonlijk verbruik van zonsopgang tot zonsondergang, behalve op de dagen waarop op het domein gejaagd wordt. Een volume van 10 liter (een emmer) per persoon per dag is weliswaar de maximale toegelaten hoeveelheid te plukken paddenstoelen. Bovendien mogen wegen en paden van het domein waar geplukt wordt niet met motorvoertuigen betreden worden. Deze regels zijn uitgevaardigd om het plukken voor commerciële doelstellingen, wat er verboden is, uit te sluiten.
Bron
Peter-Jan Keizer (Mycologen.nl), Ruben Walleyn (Inbo.be) en Liselot Ledene (Inverde)