Spontaan herstel van zachthout-ooibos: complicaties door verspreiding en vermenging van genen bij populieren

Langs de oevers van grote rivieren, zoals de Maas en de Waal, worden regelmatig kiemplanten en jonge boompjes van de populier aangetroffen. Natuurontwikkelingsprojecten in het rivierengebied, zoals het project langs de Gemeenschappelijke Maas, creëren nog meer geschikte kiemplaatsen voor de populier. Deze jonge populieren vormen de aanzet voor spontaan herstel van rivierbos. Maar hoe zit het met hun identiteit? Zijn ze afkomstig van de Europese zwarte populier, van de alom aangeplante cultuurpopulier of van een vermenging tussen beiden? DNA-technieken laten toe om de genetische identiteit van de jonge populieren te ontrafelen. In Vlaanderen en in grote gebieden van Nederland is de Europese zwarte populier uiterst zeldzaam. In deze gebieden is een spontane kolonisatie van de Europese zwarte populier langs rivieren met een herstelde rivierdynamiek, zo goed als uitgesloten. Zowel in Nederland als in Vlaanderen zijn herintroducties gebeurd waarbij aanplantingen van de Europese zwarte populier moeten dienen als bronpopulaties. Beslut van dit onderzoek: een beheerder van een riviergebied waar geen inheemse Zwarte populier voorkomt, hoeft dus weinig te vrezen van naburige aanplantingen van Canadapopulier. De kans dat deze exoten zich onderling voortplanten, rivieroevers en grindbanken koloniseren en de aanzet geven tot een ‘exotisch’ ooibos, is uiterst klein. Echter, als inheemse Zwarte populier op de locatie aanwezig is, is de kans op genetische vervuiling reëel. Vooral de vrouwelijke klonen van de Canadapopulier vormen dan een mogelijke bron van genetische vervuiling. Wanneer de zwarte populier op de locatie voorkomt, is het verwijderen van de Canadapopulieren binnen een straal van 1 km daarom een zinvolle beheermaatregel.