Bouwen aan groenexpertise

Veldspitsmuis

Crocidura leucodon

De veldspitsmuis is nauw verwant met de huisspitsmuis en deelt dan ook redelijk wat kenmerken als witte tandpunten en lange witte haren op de staart en rugvacht. Deze soort is echter duidelijk tweekleurig met een scherpe scheidingslijn tussen de donkergrijze rugvacht en lichte buikvacht. Ook op de schedel zijn beide soorten uit elkaar te houden. De Veldspitsmuis is een soort van agrarische landschappen met een,open karakter, waarbij hij een voorkeur geeft aan gesloten vegetaties. In tegenstelling tot bosspitsmuizen heeft de Veldspitsmuis een voorkeur voor vegetaties in een vroeg ontwikkelingsstadium zoals verwaarloosde akkers, schrale graslanden en akkerranden. In de herfst verschuift het leefgebied naar houtkanten en bosjes.
Beheer:
Voor de meeste spitsmuizen en dus ook voor de Veldspitsmuis zijn moeilijk specifieke beheermaatregelen te nemen. De Veldspitsmuis is gebonden aan extensief beheerd, kleinschalig landschap, met plekken waar de vegetatie rijk is maar zich in een relatief pioniersstadium bevindt.
Monitoring:
Veldspitsmuizen kunnen gemonitored worden via vangsten in life-traps maar voor een algemene trend wordt gebruik gemaakt van schedels uit braakballen van Kerkuil. Andere uilensoorten eten nauwelijks spitsmuizen.
Areaal:
De Veldspitsmuis heeft een relatief klein verspreidingsgebied: Noord-Frankrijk, België, Zuid-Duitsland, Italië, Zuid-Polen, Hongarije en de Balkan. In Vlaanderen is de soort schaars. Hij komt verspreid voor, maar in lage dichtheden en het aantal kilometerhokken waar de soort is gevonden is gering (ongeveer 25%). Iets hogere dichtheden zijn te vinden aan de Oostkust en de Zwinbosjes, het Houtland en Damme. Vergeleken met cijfers van de jaren '70 is de soort erop achteruit gegaan (35% van de atlashokken). In braakballen maakt deze soort gemiddeld 0,6% uit van het aantal spitsmuizen.
Ecologie:
De dieren eten relatief grote ongewervelden als kevers, sprinkhanen, miljoenpoten en emelten.
Rode lijst:
Zeldzaam
Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Vogelrichtlijn:
Nee
Jachtwild:
Nee
Invasieve exoot:
Nee
Soortenbesluit:
Categorie 1 (Beschermd)
Bedreigingen:
De Veldspitsmuis kan lokaal achteruitgaan door intensivering van voormalig extensief beheerde gebieden: pesticidengebruik, grondbewerkingen, monoculturen en het in cultuur brengen van overhoekjes en ruderale gebieden. Door bebouwing in agrarisch gebied speelt wellicht mee dat de Huisspitsmuis daar de Veldspitsmuis wegconcurreert. Doordat Huisspitsmuizen bovendien in huizen makkelijker de winter overleven, hebben zij in het voorjaar een bijkomende voorsprong.