Bouwen aan groenexpertise

Goudplevier

Pluvialis apricaria

De Goudplevier dankt zijn Nederlandse naam aan de geelbruine bovendelen (inclusief stuit en staart) in alle kleden. In zomerkleed heeft de soort een opvallend zwart gezicht, voorhals en buik, mooi afgezoomd door een witte band die van boven het oog langs de zijhals en over de flanken loopt. Bij juveniele vogels en vogels in winterkleed zijn het gezicht, borst en flanken geelbruin en is de buik wit. In de vlucht toont de bovenvleugel een witte vleugelstreep en zijn de ondervleugel en okselveren wit. Trekgroepen zijn compact met een zeer snelle vlucht.
De verspreiding beperkt zich hoofdzakelijk tot de Vlaamse poldergebieden tijdens de trek- en winterperiode.

Beheer:

Gunstige beheermaatregelen voor de soort zijn het behoud en herstel van vochtige heidegebieden als broedbiotoop en open, weinig verstoorde weilandcomplexen in de overwinteringsgebieden.

Beheermaatregelen voor overwinterende vogels
• Open houden van het weide- en akkerlandschap.
• Zorgen voor ondiep water op de graslanden in de vorm van laantjes en natte depressies.
• Zorgen voor voldoende grote rustzones vrij van verstorende factoren.
• De grasmat kort de winter laten ingaan (maximum 13-20 centimeter hoog). Dat kan via een late maaibeurt of (na)begrazing tot in de herfst.

Herkomst:
Europa

De Goudplevier dankt zijn Nederlandse naam aan de geelbruine bovendelen (inclusief stuit en staart) in alle kleden. In zomerkleed heeft de soort een opvallend zwart gezicht, voorhals en buik, mooi afgezoomd door een witte band die van boven het oog langs de zijhals en over de flanken loopt. Bij juveniele vogels en vogels in winterkleed zijn het gezicht, borst en flanken geelbruin en is de buik wit. In de vlucht toont de bovenvleugel een witte vleugelstreep en zijn de ondervleugel en okselveren wit. Trekgroepen zijn compact met een zeer snelle vlucht.

Areaal:

Het broedareaal strekt zich uit van IJsland, Ierland, Schotland, Noord-Engeland, Scandinavië en verder oostelijk doorheen Rusland. De overwinteringsgebieden zijn gelegen in West- en Zuid-Europa. De soort broedde tot 1910 nog in België maar verdween dan, waarschijnlijk door verlies van geschikt habitat. In 1980 en 1981 werd wel nog telkens één broedgeval genoteerd in Noord-Limburg. Op trek en als overwinteraar komt de Goudplevier in Vlaanderen in vrij groot aantal voor, tot zo'n 10.000 exemplaren in totaal, vooral in de kustpolders en de polders in het noorden van Oost-Vlaanderen. De voorbije decennia is het aantal pleisteraars wellicht aanzienlijk in aantal afgenomen maar goede trendgegevens ontbreken.

Levenscyclus en fenologie:

Goudplevieren zijn doortrekkers en wintergasten in Vlaanderen; najaarstrek van juli en augustus. In het najaar gaat doortrek over in overwintering, met vooral hoge aantallen in de periode november-februari. In strenge vorstperioden trekt de soort nagenoeg volledig weg uit Vlaanderen. In februari is soms al voorjaarstrek merkbaar, maar de piek valt doorgaans in maart.

Ecologie:

De Goudplevier broedt vooral in de toendra, maar hier en daar ook wel in heide, hoogvenen en bergweiden boven de boomgrens. Het nest is een kuiltje in heide of gras. Hij verkiest droge grond en is zelden wadend te zien in ondiep water. Op doortrek en in de winter komen Goudplevieren vooral voor op kort grasland, stoppelvelden en kale akkers in laagland, al of niet met plassen. Ook slikken en schorren in estuaria herbergen soms grote groepen. Het voedsel bestaat vooral uit ongewervelden (wormen, insecten, spinnen …). Ze foerageren in de winter hier vooral op graslanden en akkers.

Rode lijst:
Zeldzaam
Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Vogelrichtlijn:
Ja
Jachtwild:
Nee
Invasieve exoot:
Nee
Soortenbesluit:
Categorie 2 (Beschermd 2)
Categorie 4 (Artikel 3,2)
Status:

Doortrekker/overwinteraar in internationaal belangrijke aantallen (occasioneel >1% van de biogeografische populatie in 1 of meerdere gebieden)

Bedreigingen:

Het verdwijnen van vochtige heidegebieden en verstoring zijn de voornaamste bedreigingen voor de soort.

Gevoelig voor:
Grootschalige landbouw
Recreatie
Biotooptype:
Akkers
Graslanden
In samenwerking met: