Bouwen aan groenexpertise

Springzaadveldkers

Cardamine impatiens

De Springzaadveldkers is een eenjarige voorzomerbloeier die in tegenstelling tot Bosveldkers en Kleine veldkers meestal niet in pollen groeit. Als zij tegen de winter kiemt, vormt zij middelhoge, rechtopstaande stengels. Exemplaren die pas na de winter gekiemd zijn - bijvoorbeeld doordat hun groeiplaats voordien onder water stond - worden vaak maar een of twee decimeter hoog en lijken dan veel op Bosveldkers. In Midden-Europa staat de Springzaadveldkers bekend als een plant van vochtige loofbossen en beschaduwde beekoevers. Bij ons is zij voornamelijk van plekken direct aan de rivieroevers bekend. 

Areaal:

De soort heeft een Euraziatisch areaal. Ze komt voor in de gematigde delen van Europa. Ze ontbreekt in het noorden van Scandinavië, op het Iberisch Schiereiland en in de warmste delen van het Middellandse-Zeegebied. In België komt ze vooral voor ten zuiden van Samber en Maas. Ze is vrij alge- meen tot vrij zeldzaam in het Maasdistrict en vrij zeldzaam in de Ardennen.

Verspreiding in Vlaanderen:

In Vlaanderen is springzaadveldkers zeer zeldzaam, en de groeiplaatsen liggen wijdverspreid. Op de meeste locaties is de soort niet echt standvastig en is ze mogelijk door de mens aangevoerd. Op de standplaatsen langs de Maas is ze vermoedelijk wel op een natuurlijke manier terechtgekomen door aanvoer van zaden vanuit de populaties in Wallonië.

Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart

De Springzaadveldkers is een eenjarige voorzomerbloeier die in tegenstelling tot Bosveldkers en Kleine veldkers meestal niet in pollen groeit. Als zij tegen de winter kiemt, vormt zij middelhoge, rechtopstaande stengels. Exemplaren die pas na de winter gekiemd zijn - bijvoorbeeld doordat hun groeiplaats voordien onder water stond - worden vaak maar een of twee decimeter hoog en lijken dan veel op Bosveldkers. Van de andere Nederlandse Veldkerssoorten onderscheidt de Springzaadveldkers zich het duidelijkst doordat haar bladeren aan de voet twee oortjes aan weerskanten van de stengel hebben. De blaadjes zijn diep gekarteld (als bij de Bosveldkers). De bloemen missen nogal eens kroonbladen. Kenmerkend zijn de sierlijke vruchttrossen van deze plant; de slanke, bijna rechtopstaande hauwen maken een hoek met hun haast recht van de stengel afstaande steeltjes. 

De Springzaadveldkers is een plant van de gematigde delen van Eurazië. In Nederland is zij pas een halve eeuw bekend. Zij is hier omstreeks dezelfde tijd opgedoken als twee andere neofieten, Grote engelwortel (Angelica archangelica) en Hopwarkruid (Cuscuta lupuliformis). Deze drie soorten zijn via de Rijn en de Waal ons land binnengekomen. De Springzaadveldkers is sindsdien wel regelmatig teruggevonden, maar blijft op veel vindplaatsen toch een tamelijk onbestendige verschijning. Inmiddels is zij ook langs de Maas en de Dinkel aangetroffen. Daarnaast zijn er enkele vindplaatsen ver van de rivieren, onder meer in het Gooi. 

In Midden-Europa staat de Springzaadveldkers bekend als een plant van vochtige loofbossen en beschaduwde beekoevers. In Nederland is zij voornamelijk van plekken direct aan de rivieroevers bekend. Verder staat zij onder heggen en in grienden binnen het winterbed van de rivieren. Buiten het rivierengebied is zij voornamelijk aangetroffen als opslag in tuinen. Mogelijk worden haar zaden, net als die van Bosveldkers en Kleine veldkers, soms door transport van tuinaarde verspreid. 

© E.J. Weeda, Nederlandse Oecologische flora, IVN, 1987 (deel 2).

Vruchttype:
doosvrucht
Vruchtkleur:
onopvallend
Indigeniteit:
neofyt
Grime-competitiewaarde:
0.00
Grime-stresswaarde:
0.00
Grime-ruderaliteitswaarde:
0.00
Ellenberg licht:
half-schaduwplanten
Ellenberg vocht:
indicator van matig vochtige tot vochtige standplaatsen
Ellenberg pH:
zwakke zuurindicator tot zwakke base-indicator
Ellenberg voedselrijkdom:
uitgesproken stikstofrijke bodems

Springzaadveldkers groeit van nature in vochtige, alluviale bossen op voedselrijke bodem, op puinhellingen en in ravijn- bossen.

Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Rode lijst:
criteria niet van toepassing
Zeldzaamheid KFK-klasse:
18-59 kwartierhokken
Invasieve exoot:
Nee
In samenwerking met:

Cursussen bij Inverde

Boeken