Bouwen aan groenexpertise

Viltroos

Rosa tomentosa

De takken van Viltroos hebben zwak gebogen, vrij slanke en alleen aan de voet verbrede stekels. Aan bloeiende takken zijn de bladeren voor het grootste deel 7-tallig (ook wel 5-tallig) met vrij grote, eivormige tot langwerpige, dubbel gezaagde, tot 4 cm lange deelblaadjes. Ze zijn zacht behaard en van onderen grijsachtig viltig, vandaar de naam.

De steunblaadjes hebben korte, driehoekige, afstaande oortjes. De ongeveer 4 cm grote bloemen zijn lichtroze of wit. De kelkbladen zijn afstaand tot teruggebogen en met een spatelvormig uitgetrokken top. Na de bloei vallen deze spoedig af. De 1 tot 2 cm grote bottels zijn eivormig, oranjerood tot vuurrood met talrijke gesteelde klieren en vaak met meer dan 3 cm lange stelen.

is een indicator van een goede toestand voor

Natuurstreefbeeld: Doornstruweel (rbbsp)

Areaal:

Viltroos is een soort van West- en Centraal-Europa, tot in West- Azië. De noordgrens loopt doorheen Ierland, Engeland en Zuid-Scandinavië. De zuidgrens reikt tot Noord-Spanje, Noord- Italië en de Balkan. In België komt viltroos zowat over het hele grondgebied voor, maar de soort is zeldzamer in het westen.

Verspreiding in Vlaanderen:

In Vlaanderen zijn er concentraties van vindplaatsen in de Leemstreek en de Duinen. De soort is daarentegen opvallend afwezig in de Kempen. De toename van het aantal vindplaatsen van de roos moet worden genuanceerd door het massale aantal recente waarnemingen in het kader van het onderzoek naar oorspronkelijk inheemse struiken en bomen. Sinds 1997 is het aantal waarnemingen daardoor bijna verdubbeld. Dat betekent geenszins dat Viltroos algemener is geworden. Het berekenen van een trend heeft dan ook weinig zin. Geregeld wijzigende taxonomische opvattingen over de afgrenzing van viltroos en ruwe viltroos bemoeilijken nog eens extra het inschatten van reële trends.

Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart
Vruchttype:
vlezige schijnvrucht
Vruchtkleur:
rood, roze
Verbreidingswijze:
dieren (inwendig)
Indigeniteit:
inheems
Grime-competitiewaarde:
0.00
Grime-stresswaarde:
0.00
Grime-ruderaliteitswaarde:
0.00
Ellenberg licht:
lichtplanten
Ellenberg vocht:
indicator van droge tot matig vochtige standplaatsen
Ellenberg pH:
zwakke zuurindicator tot zwakke base-indicator
Ellenberg voedselrijkdom:
stikstofarme bodem / matig stikstofrijke bodem

Tot voor kort bestonden er grondige meningsverschillen over de afgrenzing van viltroos (Rosa tomentosa) en ruwe viltroos (Rosa pseudoscabriuscula). De recentste taxonomische inzichten (HENKER 2000) hierover maken duidelijk dat ruwe viltroos een noordelijk taxon is dat slechts sporadisch in Vlaanderen voorkomt. Viltroos komt enerzijds voornamelijk voor op leemhoudende bodems en anderzijds ook op kalkhoudend duinzand. Daarnaast komt de soort verspreid voor op zowat alle andere bodemtypes (klei, zandleem, lemig zand). Alleen de allerarmste en zure zandbodems worden gemeden. De meeste groeiplaatsen zijn lichtrijk. In holle wegen in de Leemstreek compenseert viltroos het lichttekort vaak door extra hoog uit te groeien. De groeiplaatsen zijn meestal droog tot vochtig. Viltroos groeit in Vlaanderen vooral in ruige grazige vegetaties, dikwijls als een solitaire struik. Verder wordt ze aangetroffen in struweel en houtkanten van holle wegen, de mantel-zoom van bossen en in soortenrijke, wat oudere duinstruwelen.

Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Rode lijst:
niet bedreigd
Zeldzaamheid KFK-klasse:
132-228 kwartierhokken
Invasieve exoot:
Nee
In samenwerking met:
Auteur atlasteksten:
Arnout Zwaenepoel

Cursussen bij Inverde

Boeken