Binnen dit praktijkvoorbeeld wordt het project Roste Muis uitgelicht om een beheerder informatie over de ontwikkeling van een kreekarm toe te reiken. Zowel de doelstellingen, methodiek, uitkomsten als tips voor beheerders zullen verder toegelicht worden. Binnen het Meetjesland Krekengebied in Zeeuws-Vlaanderen ligt de Roste Muis, een oude kreekarm. De eigenaar/beheerder Marc Govaert wilde met het project de oude kreekarm en de bijhorende vegetaties herstellen. De oude kreekarm was volledig dichtgegroeid met een oude rietvegetatie. Daarnaast waren ook het creëren van meer areaal zilt grasland en het verbeteren van de broedgelegenheid voor de bruine kiekendief , doelstellingen van het project. De bruine kiekendief is namelijk een soort die het al jaren moeilijk heeft om een stabiele populatie te behouden in Vlaanderen.
Om de verbetering van het gebied te bereiken heeft Marc Govaert gebruik gemaakt van de oproep Investeringssubsidie Natuur(opent nieuw venster) (ISN). Om in aanmerking te komen voor ISN dient men een project te starten in het kader van doelen 2020 (opent nieuw venster)en acties 2020(opent nieuw venster). Deze bestaan onder ander uit de Instandhoudingsdoelstellingen (opent nieuw venster)(IDH). Met de ISN steunt het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) initiatieven om meer en betere natuur te ontwikkelen in Vlaanderen.
Bij het project werd de kreekarm kwalitatief verbeterd voor zilte graslanden en als habitat voor de bruine kiekendief. Daarnaast werd er meer ruimte door het baggeren gecreëerd en werden nieuwe broedplaatsen voor de bruine kiekendief gemaakt door het aanbrengen van een rietvegetatie. Van de rietvegetatie kunnen eveneens andere broedvogels gebruik van maken. Daarnaast is met dit project een scheiding gecreëerd met het agrarische gebied.
Om de oude kreekarm te herstellen werd ervoor gekozen om de oude rietplanten uit te baggeren. Deze zijn overgebracht naar een grotere kreek in de omgeving. Daarnaast werd een stuw aangelegd om het waterpeil in de kreek omhoog te houden. Om meer ruimte te creëren werd een deel afgegraven en zo het wateroppervlakte vergroot. Er werd rietvegetatie teruggeplaatst, dat voor zowel als broedgelegenheid als oeververdediging dient. Om de verzilting te bevorderen werd het naastgelegen weiland intensiever gemaaid wat de verschraling ten goede komt. Dit werd de eerste twee jaren gedaan waarna overgestapt is op begrazing door schapen. De werkzaamheden zijn door lokale aannemers uitgevoerd die bekend zijn met het gebied.
Na de aanleg diende het gebied onderhouden te worden. De zilte graslanden worden begraasd door schapen. Het riet wordt onderhouden door na een paar jaar het riet te maaien in de winterperiode. Afhankelijk van hoe snel het riet terug groeit, wordt om de 5 jaar een kleine strook riet uitgediept zodat het riet zich daar opnieuw kan gaan ontwikkelen.
De betrokken partijen en partners van het project (Agentschap voor Bos en Natuur, Regionaal Landschap Meetjesland, vzw Landschappen Sint-Laureins) hebben voornamelijk een administratieve rol gespeeld.
Aangezien alle werkzaamheden zichtbaar waren in het gebied, is er weinig actieve communicatie naar het publiek nodig geweest. Na de aanleg is een samenkomst georganiseerd voor alle betrokken partijen en voor aanwonenden. Al de werkzaamheden zijn tevens binnen de geplande tijd uitgevoerd.
Bij de uitvoering zijn enkele onvoorziene kosten naar voren gekomen, deze zijn persoonlijk gedragen. Het ISN budget werd namelijk volledig gebruikt voor de werkzaamheden.
De Roste Muis bestond uit een oude kreekarm die volledig dichtgegroeid was met Riet. Daarnaast was de naastgelegen kreekarm uitgesleten door de werking van het water en verdween daar de oevervegetatie. Het grasland om het gebied heen was door de jaren heen verrijkt geraakt.
De beleving van flora en fauna is versterkt in het gebied, voorbijgangers op de fiets stoppen regelmatig om even te kijken.
De verzilting is gelukt, er zijn meer zilte soorten als Heen en Mattenbies aanwezig. Daarnaast zijn er veel eendensoorten zoals Wintertalingen, Smienten en Wilde eenden. De vegetatie is na het project geschikt om als broedgelegenheid voor de bruine kiekendief te dienen.
Het succes van het project heeft er tevens voor gezorgd dat er meer maatregelen in de omgeving ten gunste van de natuur worden genomen. Zo is de eigenaar van een aanliggend perceel overgestapt op akkerrandbeheer, waarde Roste Muis aan weerszijden door wordt omringd. Daarnaast is bij een samenwerking van ANB en polderbeheer Generale Vrije Polders de watergang die de Roste Muis verbindt ook heringericht door de begroeiing te verwijderen. Hiermee wordt een aanvliegroute voor de watervogels gerealiseerd.
Het is raadzaam om goed te overleggen met de administratieve mensen (bij dit project was dat ANB). Want het zelf mee begeleiden van het project heeft als voordeel dat er realistisch gekeken kan worden en kleine aanpassingen aangebracht kunnen worden omdat men zelf ervaring met het gebied heeft. Een voorbeeld hiervan is het herplaatsen van rietvegetatie: er werd niet verwacht dat dit succesvol zou zijn, maar de vegetatie is aangeslagen en heeft zich uitgebreid.
Daarnaast is het heel belangrijk om het project goed voor te financieren in verband met de procedure rondom ISN (Investeringssubsidie Natuur). Door controles, goedkeuringen en het proces kan men op de uitbetaling van de subsidie moeten wachten ongeacht de geslaagdheid van het project.
Ga op zoek naar één of meerdere bomen die voldoen aan jouw criteria.
Wat weet jij over natuur, natuurbeheer en -beleid? Een overzicht van onze populairste testen.