De soortgerichte maatregelen van het natuurbeleid vinden we hoofdzakelijk terug in het Soortenbesluit, de jachtwetgeving en de riviervisserij wetgeving.
Soortenbesluit
Sinds 1 september 2009 is het Besluit van de Vlaamse Regering met betrekking tot soortenbescherming en soortenbeheer (het Soortenbesluit) van kracht.
Het omvat de luiken:
- inventarisatie en registratie,
- soortenbescherming,
- soortenbeheer,
- aanpak van uitheemse soorten
- de werking van opvangcentra voor wilde dieren,
- het houden van beschermde soorten in gevangenschap
- en het toezicht.
Het soortengericht natuurbeleid is gericht op de wilde flora en fauna. Het Soortenbesluit is dan ook niet van toepassing op gedomesticeerde soorten, rassen of variëteiten en genetisch gewijzigde en voor planten en plantaardige producten schadelijke organismen.
Het luik soortenbescherming omvat een reeks verbodsbepalingen en de mogelijkheid om soortenbeschermingsprogramma's op te maken voor beschermde soorten.
Is verboden in Vlaanderen:
- het doden, vangen, verstoren, plukken, afsnijden, ontwortelen, vernielen, verplanten en verplaatsen van specimens of eieren van beschermde soorten;
- het onder zich hebben, het vervoeren of verhandelen van beschermde soorten;
- het verstoren of vernielen van de nesten, voortplantingsplaatsen en rustplaatsen van beschermde soorten;
- de verboden middelen, installaties en methoden voor het vangen of doden van dieren van beschermde soorten;
- het introduceren in het wild van beschermde soorten.
Van deze verbodsbepalingen zijn een aantal afwijkingen voorzien, je leest ze in onderafdeling 6 van afdeling 2 verbodsbepalingen van het H3 'soortenbescherming' van het Soortenbesluit.
Meer info: https://www.natuurenbos.be/beleid-wetgeving/natuurbeheer/soortenbescherming(opent nieuw venster)
Jachtwetgeving
De jachtwetgeving vormt een onderdeel van het soortgerichtnatuurbeleid aangezien via de jachtwetgeving bepaalde jachtwildsoorten beschermd worden door ze onbejaagbaar te stellen. In bepaalde gevallen is de jacht ook nodig om landbouwpercelen of bossen te beschermen tegen schade door jachtwild.
Begin 2014 werd de jachtwetgeving grondig hervormd en sterk vereenvoudigd.
Met het Jachtdecreet als kapstok werden vier thematische uitvoeringsbesluiten uitgewerkt:
- het Jachtopeningsbesluit regelt voor elke wildsoort de data van de opening en de sluiting van de jacht in Vlaanderen.
- het Jachtvoorwaardenbesluit omschrijft de voorwaarden waaronder de jacht moet worden uitgevoerd. Naast een aantal algemene voorwaarden, focussen de specifieke voorwaarden op de verschillende wildcategorieën. Het gaat onder andere over de types munitie, vuurwapens, methodes en hulpmiddelen die men mag gebruiken bij de gewone en de bijzondere jacht en bij de bestrijding van wild. In welke gevallen een afschotplan nodig is, de te vervullen formaliteiten na afschot en de regels m.b.t. het verhandelen en vervoeren van wild staan er ook in beschreven.
- het Jachtadministratiebesluit bundelt alle administratieve plichten waaraan een jager moet voldoen om in Vlaanderen te mogen jagen. Onder andere de bepalingen rond het jachtverlof, de jachtvergunning, het jachtexamen, de verzekering burgerlijke aansprakelijkheid, de jacht-, afschot- en faunaplannen en de erkenning van wildbeheereenheden zijn er in opgenomen.
- het Soortenschadebesluit, tenslotte, regelt de volledige procedure die doorlopen moet worden voor die gevallen waarbij schade door jachtwildsoorten of beschermde diersoorten kan worden vergoed door de overheid. Er zijn immers duidelijke afspraken gemaakt over het terugbetalen van de schade die veroorzaakt wordt door een aantal soorten.
Meer info: https://www.natuurenbos.be/wildbeheer(opent nieuw venster)
Visserij
Het visserijbeleid is een onderdeel van het Milieu- en Natuurbeleid en het Integraal Waterbeleid van de Vlaamse overheid.
De twee basisprincipes van het visserijbeleid zijn:
- een duurzaam beheer van de natuurlijke visstand en zijn leefomgeving;
- het verstandig gebruik van de visstand en zijn leefomgeving.
Hoofddoelstelling is dat de visstand zich op natuurlijke wijze kan instandhouden en ook kan worden benut zodat geen blijvend negatief effect ontstaat op de soortenrijkdom en het ecologisch functioneren van de Vlaamse binnenwateren.
Een strikte wetgeving zorgt ervoor dat de hengelsport een aangename bezigheid is voor jong en oud, maar ook dat men respectvol en doordacht omspringt met dier en milieu. Iedereen die wil vissen, moet zich houden aan de reglementen.
Je vindt ze via:https://www.natuurenbos.be/visserij(opent nieuw venster)
19 vissoorten en de inlandse rivierkreeft zijn in onze wateren zeer zeldzaam. Om deze soorten in stand te houden, mag je ze niet meer vangen. Laat deze vissen na eventuele vangst dan ook onmiddellijk en voorzichtig vrij in het water van herkomst. Het betreft de volgende soorten: atlantische zalm, beekprik, bermpje, bittervoorn, elft, fint, gestippelde alver, grote marene, grote modderkruiper, houting, inlandse kreeft, kleine modderkruiper, kwabaal, rivierdonderpad, rivierprik, steur, vetje, vlagzalm, zeeforel en zeeprik.
Invasieve exoten
Uitheemse soorten zijn planten, dieren of micro-organismen (zoals schimmels) die van nature niet in onze streken voorkomen. Deze soorten hebben zich kunnen verspreiden door toedoen van de mens. Als een uitheemse soort zich bij ons vestigt én zich sterk uitbreidt, kan die enorme schade of overlast veroorzaken. In dat geval spreekt men van een 'invasieve’ uitheemse soort, ook wel 'invasieve exoot' genoemd.
De Europese Unie heeft de Europese verordening n° 1143/2014 opgesteld, met een lijst van zorgwekkende, invasieve exoten in de Europese Unie. De verordening heeft als doel de negatieve impact van invasieve exoten binnen Europa zoveel mogelijk te beperken. De invasieve exoten die op die lijst staan, mogen niet worden gehouden, gekweekt, vervoerd, gebruikt, uitgewisseld, of worden toegestaan om zich voort te planten. Bovendien is er ook een verbod op import en handel.
Meer info: https://www.ecopedia.be/pagina/exoten en https://www.natuurenbos.be/beleid-wetgeving/overlast-schade/invasieve-exoten(opent nieuw venster)