Bijl slijpen: rond profiel en twee bolle vouwen
Handgereedschappen zoals een vijl en een wetsteen zijn uitgelezen instrumenten om een bijl te slijpen. Een bijl slijpen is het vormgeven van het ronde profiel en van de twee bolle vouwen. Slijpen is nodig in twee gevallen:- Als de snijhoek te groot is geworden door meermaals afwetten van de snede.
- Als de snede beschadigd is.
Een vijl is het aangewezen handgereedschap om een bijl te slijpen. (Inverde, Wim Massant)
STAP 1: snede met een rond profiel
Deze stap van het slijpproces zal je maar zelden moeten uitvoeren, tenzij de bijl erg zwaar beschadigd is geweest. Het getoonde exemplaar heeft een redelijk grote afwijking aan de onderkant van de snede. Om dit te verbeteren, wordt met een vijl haaks op de snede materiaal weggenomen. Door herhaaldelijk met de slijpmal te controleren en waar nodig bij te vijlen, krijg je een correct profiel van de snede. Aangezien de snede hier opzettelijk bot gemaakt is, zal je bij het slijpen van de vouwen op deze plaats natuurlijk extra veel materiaal moeten wegnemen!
Slijpmal om rond profiel van de snede te controleren (Robbie Goris, inverde)
Als er bij latere slijpbeurten voor gezorgd wordt om overal ongeveer even veel metaal weg te nemen, moet het profiel van de snede in principe nooit meer gewijzigd worden.
STAP 2: vormgeven van de bolle vouwen
Om de bolle vouw goed te slijpen met een slijpmal, bestaat er een handig trucje. Zet de slijpmal over de snede en wiebel ze wat heen en weer, zodat je kan zien waar de mal contact maakt met de vouw. Markeer deze plek met een stift en herhaal dit elke centimeter. Zo krijg je een visueel beeld van waar er het meeste materiaal moet weg gevijld worden.
Hoge zones markeren met behulp van een slijpmal. (Inverde, Wim Massant)
Met een markeerstift visualiseer je de zone waar het meeste materiaal moet weg gevijld worden. (Robbie Goris, inverde)
Ga eerst met de vijl over de afgetekende zone. Je duwt de vijl over het metaal om te vijlen, en tilt de vijl op in de teruggaande beweging. Controleer regelmatig met de slijpmal om je voortgang na te kijken. Daarna draai je de bijl om en herhaal je hetzelfde proces aan de andere kant.
Vijl eerst de hoge zone weg. Passeer regelmatig met de slijpmal over de vouw om je voortgang op te volgen. Vergeet de vijl niet van het metaal op te tillen in de teruggaande beweging! (Inverde, Wim Massant)
De hoge zones van de andere vouw zijn ook weg gevijld. (Robbie Goris, inverde)
Nu is er op de vouwen op de voornaamste plaatsen materiaal weggenomen. Maar door het gewoon vijlen, kan het zijn dat de vouw niet helemaal glad is.
Om de snede tussentijds glad te maken, bestaat er een trucje: trekkend vijlen. Dit wil zeggen dat je de vijl met twee handen dwars op de snede legt, en dan in de richting van de snede heen en weer beweegt. Een voordeel van het trekkend vijlen is dat je een goede controle over de slijphoek kan uitoefenen.
Trekkend vijlen laat een glad oppervlak na (Inverde, Wim Massant)
De stappen die tot hiertoe beschreven zijn, hadden tot doel om de twee bol geslepen zijkanten van de bijl een goede vorm te geven.
Wat nu volgt kan beschouwd worden als het ‘routine’ slijpproces. Hierbij ga je met de vijl over de volledige vouw even veel materiaal wegnemen. Als je dit nauwkeurig doet, wijzig je niets aan het profiel van de snede of aan de vorm van de vouw!
STAP 3: routine slijpen
Om bij dit routine slijpproces nauwkeurig te werken, is het aangewezen om de vouw helemaal te kleuren met een markeerstift. Als je het gekleurde materiaal voorzichtig weg vijlt, neem je overal even veel materiaal weg.
Routine slijpen start met het markeren en vijlen van de volledige vouw (Robbie Goris, inverde)
Werk de vouw af door er met de vijl over te trekken. Zo neem je eventuele oneffenheden weg. Als laatste stap van het snijproces markeer je een smalle zone langs de snede en concentreer je het trekkend vijlen op deze zone. Wees hier heel voorzichtig om de juiste hoek aan te houden, want anders doe je veel van je vorige werk teniet.
Voor het finale vijlen markeer je enkel de zone langs de snede. Concentreer je om een consistente hoek aan te houden bij het vijlen van deze cruciale zone. (Inverde, Wim Massant)
Je bent klaar met vijlen als je aan de andere kant van de bijl een grove braam kan voelen. Wrijf zacht met je vingertoppen van de snede weg om de braam te kunnen voelen. Wees hierbij voorzichtig om snijwonden te vermijden.
De braam aan de onderkant van de snede geeft aan dat je klaar bent met vijlen. (Robbie Goris, inverde)
Hieronder zie je een fotoreeks waarin het vijlen van de bijlsnede met een bolle vouw stap voor stap behandeld wordt.
Terug naar het overzicht.