Bouwen aan groenexpertise

Bever

Castor fiber

Bevers zijn semiaquatische knaagdieren, die leven langs rivieren, meren, vijvers, moerassen, sloten, oude rivierarmen en grindgaten, waar toegang tot water en vegetatie het hele jaar door gegarandeerd is. Ze hebben een minimale waterdiepte van ongeveer 0,5-0,8 meter nodig. Als de waterstand in een waterloop onregelmatig is, maken ze een dam.
De Bever is het grootste knaagdier van Europa (kop-romplengte tot 100 cm met een brede, afgeplatte staart van 30 cm). Volwassen dieren kunnen gemiddeld 20 (max. 30) kg wegen. Met de korte voor- en achterpoten bewegen ze zich op het land onhandig waggelend voort. Met hun gestroomlijnde vorm, kleine oren en zwemvliezen tussen de tenen van de achterpoten zijn ze echter uitstekend aangepast aan het leven in het water. De staart fungeert als roer. Opvallend zijn de lange, oranje, vlijmscherpe, altijd doorgroeiende snijtanden. Bij vluchtige waarnemingen in het water is verwisseling mogelijk met Otter of Beverrat.

Beheer:

De Bever is gebaat met een goede waterkwaliteit en een waterbeheer dat ruimte laat voor natuurlijke oeverontwikkeling en waterpeilregimes. In de leefgebieden zijn flankerende maatregelen gewenst, zoals het instellen van bufferzones langs waterlopen, waar voldoende voedsel te vinden is, zodat de dieren zich niet te goed doen aan landbouwgewassen. Rust is een belangrijke factor voor succesvolle voortplanting.

Bever is een soort met een soortbeschermingsprogamma, meer info hierover vind je op de website van ANB.(opent nieuw venster)

De Bever is het grootste knaagdier van Europa (kop-romplengte tot 100 cm met een brede, afgeplatte staart van 30 cm). Volwassen dieren kunnen gemiddeld 20 (max. 30) kg wegen. Met de korte voor- en achterpoten bewegen ze zich op het land onhandig waggelend voort. Met hun gestroomlijnde vorm, kleine oren en zwemvliezen tussen de tenen van de achterpoten zijn ze echter uitstekend aangepast aan het leven in het water. De staart fungeert als roer. Opvallend zijn de lange, oranje, vlijmscherpe, altijd doorgroeiende snijtanden. Bij vluchtige waarnemingen in het water is verwisseling mogelijk met Otter of Beverrat.

Areaal:

De Bever kwam vroeger in heel Europa voor, maar was door overbejaging in het begin van de 20ste eeuw tot een aantal relictgebieden in Frankrijk (Rhône), Duitsland (Elbe), Noorwegen en Polen teruggedrongen. De ondersoort C. fiber albicusvan het Elbe-gebied is de ondersoort die oorspronkelijk ook in Vlaanderen voorkwam, maar bij ons reeds halverwege de 19e eeuw was uitgeroeid. In Nederland, Duitsland en Wallonië zijn recent herintroductieprojecten gestart. Zwervende dieren worden tegenwoordig regelmatig gezien langs de Grensmaas. In 2003 werden in Vlaams-Brabant, in het stroomgebied van de Dijle en de Laan, op niet-officiële wijze Bevers uitgezet, die zich ondertussen hebben voortgeplant en verspreid in de regio. Recente waarnemingen gebeurden ondertussen ook langs de Demer en de Berwine in Voeren.

Ecologie:

Bevers komen voor langs beken, rivieren en waterplassen afgezoomd met bomen, struiken en moerasvegetatie en met een waterdiepte van min. 0,5 m. Als de waterstand in een waterloop onregelmatig is, het water te ondiep is of te snel stroomt, bouwen ze één of meerdere dammen. Die bestaan uit bomen, takken en modder, maar soms worden er ook stenen en plantenstengels gebruikt. Voldoende diep water laat hun toe een hol te graven of burcht te bouwen met veilige ingangen onder water, ook in periodes van hevige vorst. In biotopen met steile, lemige rivieroevers verkiezen Bevers zelfgegraven holen als schuil- en nestplaats. In het geval dat de grond te hard is of de oevers te laag zijn (in meren en beken), worden op de oever of in het water burchten gebouwd, bestaande uit takken, twijgen, modder en plantendelen.     
Ze hebben hierdoor een grote impact op hun omgeving en de aanwezige levensgemeenschappen. Bevers leven in familieverband en zijn strikte planteneters met een voorkeur voor schors, twijgen en bladeren van zachte houtsoorten zoals wilg, populier en berk. Zelden gaan ze hiervoor verder dan 100 m van de oever. Ze gebruiken de bast, twijgjes en bladeren als voedsel en grotere takken om burchten en dammen te bouwen. Ze verkiezen dunne boompjes, met een diameter tot 8 centimeter. Daarnaast worden ook grotere bomen (met een omtrek tot circa 1,5 meter) omgeknaagd of ‘geringd’ door de bast rondom op te eten. Verder eten ze ook struiken en wortelstokken van water- en moerasplanten en in het zomerhalfjaar ook allerlei water-, moeras- en landplanten. Bevers foerageren vooral dichtbij de oever, tot 20 meter ver, maar zelden 100 meter ver. Ook cultuurgewassen (bijvoorbeeld maïs, biet, graan en kool) worden gegeten als de akkers dicht tegen het water liggen. Bevers leven in familiegroepen bestaande uit een volwassen koppel (drie jaar en ouder), eerstejaarsjongen en jongen van het jaar ervoor. Een dergelijke groep of kolonie bestaat zo uit twee tot tien dieren. De grootte van de territoria (bezet door een kolonie, koppel of individu) varieert en is afhankelijk van de habitatstructuur, het seizoen (grootst in de zomer), het voedselaanbod en sociale factoren en gaat van circa 0,5 tot ruim 12 kilometer oeverlengte. Jonge dieren moeten in hun derde levensjaar het ouderlijke territorium verlaten en zoeken een nieuw leefgebied via het waterlopennetwerk, over soms grote afstanden (tientallen kilometers) en gedurende langere tijd (meerdere maanden).

 

Rode lijst:
Niet bedreigd
Habitatrichtlijn 2:
Ja
Habitatrichtlijn 4:
Ja
Vogelrichtlijn:
Nee
Jachtwild:
Nee
Invasieve exoot:
Nee
Soortenbesluit:
Categorie 3 (Bijlage 4 habitatrichtlijn)
Bedreigingen:

De Bever lijkt momenteel niet bedreigd in Vlaanderen. Geringe voortplanting door verstoring en microverontreinigingen in het water en beperkte dispersie tengevolge van allerlei barrières en verkeersslachtoffers zijn mogelijke remmende factoren bij de uitbreiding van de Vlaamse beverpopulatie.

In samenwerking met: