Bouwen aan groenexpertise

Geelsprietdikkopje

Thymelicus sylvestris

Het Geelsprietdikkopje is een onopvallend gekleurd vlindertje, typisch voor structuurrijke, ruigere en wat schralere graslanden. Meestal is hij te vinden nabij bosranden of andere beschutte plekjes. Hij wordt dikwijls verward met het Zwartsprietdikkopje die er goed op lijkt en een gelijkaardige ecologie heeft.
Beheer:
Aangezien de rupsen vrij hoog in de vegetatie overwinteren enerzijds en de vlinders vrij veel nectar drinken, is een gefaseerd maaibeheer wenselijk op plekken met het Geelsprietdikkopje. In voldoende grote gebieden kan deze variatie in vegetatiehoogte en nectaraanbod verkregen worden door een goed uitgebalanceerde extensieve begrazing.
heeft als waardplant

Grote vossenstaart

heeft als waardplant

Gevinde kortsteel

heeft als waardplant

Boskortsteel

heeft als waardplant

Gewone kropaar

heeft als waardplant

Ruwe smele

heeft als waardplant

Gestreepte witbol

heeft als waardplant

Gladde witbol

heeft als waardplant

Gewoon timoteegras

heeft als waardplant

Geknikte vossenstaart

heeft als waardplant

Pijpenstrootje

Monitoring:
Deze soort kan best worden gemonitord via de standaard vlindermonitoring.
Areaal:
Het Geelsprietdikkopje was in de jaren negentig vrij algemeen, maar is nu vrij zeldzaam (135 atlashokken – 208 kilometerhokken). De verspreiding in Vlaanderen bleef vrij stabiel tot aan het begin van de jaren tachtig, ging dan sterk vooruit tot het begin van de jaren negentig, maar gaat sindsdien opnieuw achteruit. De atlashokken waaruit de soort verdwenen is en waarin de soort voor het eerst gevonden werd, liggen verspreid over Vlaanderen. De kans is zeer groot dat veel waarnemers het Geelsprietdikkopje verwarden met het Zwartsprietdikkopje (Figuur 5.1) waardoor de sterke achteruitgang een overschatting zou kunnen zijn. Het is een typische soort van de Kustduinen en van de Kempen.
Ecologie:
Het Geelsprietdikkopje komt voor in beschutte en vrij ruige graslanden vaak aan bosranden of op open plekken in bossen. De soort heeft 1 generatie van midden mei tot eind augustus met een piek tussen 21 juni en 31 juli. De vlietijd van het Geeslprietdikkopje is in vergelijking met de periode 1981-2000 met 4-7 dagen naar voren geschoven. De wijfjes zetten de eitjes af in kleine groepjes op allerlei grassen waaronder Gestreepte witbol, Gladde witbol, Geknikte vossenstaart, Gewoon timoteegras en Pijpenstrootje. Ze landen op een blad en lopen achterwaarts naar beneden om vervolgens meerdere eitjes in de bladschede af te zetten. De rupsen voeden zich eerst met de eischaal en overwinteren als nuchtere rups in een zelfgesponnen bladkokertje. In het volgende voorjaar begint de rups te eten, eerst in de bladkoker, maar daana ook erbuiten. De verpopping gebeurt aan de voet van de waardplant in een tentje van losjes samengesponnen bladeren. Vaak gebruikte nectarplanten zijn Akkerdistel en braam. Mannetjes verdedigen territoria vanop een hogere plek, zoals een struikje of een uit de vegetatie stekende grashalm. De vlinders zijn mobiel. Het Geelsprietdikkopje komt vaak in dezelfde gebieden voor als Argusvlinder, Bruin zandoogje, Groot dikkopje, Hooibeestje, Icarusblauwtje, Kleine vuurvlinder, Koevinkje, Oranje zandoogje en Zwartsprietdikkopje.
Rode lijst:
Kwetsbaar
Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Vogelrichtlijn:
Nee
Jachtwild:
Nee
Invasieve exoot:
Nee
Soortenbesluit:
Status:
Op de Rode lijst van 2012 staat deze soort als kwetsbaar. Op de Rode Lijst van 1999 was het Geelsprietdikkopje momenteel niet in gevaar. In Wallonië, Nederland, Groot-Brittannië en Europa is de soort momenteel niet in gevaar. De behoudsprioriteit is vrij hoog vanwege de Rode-Lijststatus in Vlaanderen. Het Geelsprietdikkopje is een prioritaire soort voor alle Vlaamse provincies.
Bedreigingen:
Volgens de voorspellingsmodellen zou het klimaat in België ook in 2050 geschikt zijn voor het Geelsprietdikkopje.
Gevoelig voor:
Verruiging
Typering:
graslandvlinder
Biotooptype:
Graslanden
In samenwerking met: