Komgrond

Langs de rivieren liggen riviervalleien of uiterwaarden. Deze hebben niveauverschillen. In de laagste delen blijft bij een overstroming water staan. Door het stilstaande water kan het fijnste materiaal bezinken, en dat is meestal klei. Dat wordt dan ook komklei genoemd. Normaal zou dit gemengd zijn met grof materiaal (zand, lemig zand). Dit is meestal al afgezet dicht bij de rivier. De zwaardere korreltjes bezinken immers vrij snel. Op die manier wordt een riviervallei steeds hoger, met oeverwallen van zandig materiaal dicht bij de rivier en komgronden er verder af. Door de kleilaag blijft op die komgronden ook makkelijk water staan, ze zijn daarom niet erg geschikt voor de landbouw. Ze werden traditioneel laat gehooid, soms pas in juli, wanneer de grondwaterstand lager stond. Dit was dan ook de uitgelezen broedplaats voor late bodembroeders als Kwartelkoning en soorten van natte graslanden als Watersnip en Kemphaan. Omdat de komgronden zo vochtig zijn, wordt er dikwijls ook veen op afgezet. Als riviervalleien worden ontwaterd, zal het veen dat tussen de kleilagen zit worden afgebroken. Het komt nu met zuurstof in contact en het organisch materiaal verteert. Dat proces wordt veraarding genoemd. De riviervallei zal daardoor na verloop van tijd lager komen te liggen, waardoor ze gevoeliger wordt voor overstromingen en het maaiveld dichter bij de grondwatertafel komt te liggen. Tegenwoordig zijn de meeste rivieren ingedijkt, en liggen de komgronden buiten het bereik van de rivier.