Bouwen aan groenexpertise

Natuurtype: Dennen-Eikenbos met Pontische rododendron

Deze derivaatgemeenschap is een door de inplanting en/of verwildering van Pontische rododendron verarmde vorm van de zuurminnende bostypes (vooral Dennen-Eikenbos, maar ook Eiken-Beukenbos). Door het massale voorkomen van Pontische rododendron is de soortenrijkdom van struik- en kruidlaag sterk gereduceerd: het gemiddeld aantal kruidachtige soorten per proefvlak bedraagt slechts de helft van het gemiddeld aantal voor de Dennen-Eikenbossen. Naast Rododendron komen enkel Braam en Zomereik in meer dan de helft van de opnamen voor.
Verspreiding:

Dit bostype concentreert zich rond de gemeenten Kapellen, Brasschaat en Kalmthout. Maar ook in het Brugse komt deze gemeenschap lokaal voor. Vaak gaat het om bossen in de tuin- of parksfeer. Met 7 opnamen in het vegetatiemeetnet van de bosinventarisatie (Bos & Groen, 2001) heeft dit bostype een aandeel van 0,6 % van het actuele Vlaamse bosareaal of een oppervlakte van ca. 700 ha.

Bodem:

Het Dennen-Eikenbos met Pontische rododendron komt vooral voor op matig natte tot natte zand- en lemige zandbodems met een duidelijke humus en/of ijzer B horizont (podzolprofiel). Gezien de vrij vochtige standplaats is de potentieel natuurlijke vegetatie van dit bostype een vochtig Eiken-Beukenbos, een vochtig Dennen-Eikenbos of zelfs een Berken-Elzenbos.

Ellenbergwaarden:

De Dennen-Eikenbossen met Pontische rododendron worden gekenmerkt door halfschaduwplanten van een matig stikstofarme, frisse, eerder zure bodem.

Natuurbeheer (onderhoudsbeheer) uitgebreid:

Om de natuur- en bosbouwkundige potenties van dit bostype ten volle te laten ontwikkelen, is het noodzakelijk de massieven van Pontische rododendron terug te dringen, en nadien ook op te volgen om de soort onder controle te houden. De bestrijding van Pontische rododendron vergt heel wat energie en mankracht (uittrekken met wortel en al) en om de soort definitief weg te krijgen is vaak een stobbe-behandeling met glyfosaat vereist. De soort is echter minder gevoelig dan Amerikaanse vogelkers. Wortelgedeelten die bij het uittrekken afbreken, kunnen weer uitlopen. Een intensieve nabehandeling is dus vereist. Prioritair te behandelen zijn de structuurrijke oude loofhoutbestanden (parkbossen). Daar zijn de potenties voor natuurontwikkeling ook het hoogst. Na terugdringen van de Rododendron zijn dezelfde opties naar natuur- en bosbeheer mogelijk als bij goed ontwikkelde Dennen-Eikenbossen en Eiken-Beukenbossen.

Grondwaterafhankelijk:
Niet van toepassing
Ontwikkelingsduur:

Dit type bevat geen opnamen die in oud bos zijn gelegen. Meestal gaat het om middeloud bos.

Natuurwaarde:

Het Dennen-Eikenbos met Pontische rododendron vinden we frequent terug in privé-bossen aansluitend op kasteelparken en woonparken. Pontische rododendron wordt door boseigenaars en recreanten fel gewaardeerd omwille van zijn imposante en fleurige verschijning. De soort wordt daarom nog steeds door privé-boseigenaars aangeplant. Ze breidt zich echter gemakkelijk vegetatief uit en verdringt daarbij andere inheemse soorten in de struik- en kruidlaag. Door haar sterk overwoekerend karakter wordt ze vaak als een probleemsoort beschouwd. De natuurwaarde van dit bostype is dan ook beperkt, al kan de boomlaag in oudere kasteeldomeinen soms soorten- en structuurrijk zijn met een belangrijk aandeel aan oude loofbomen.

Recreatieve waarde:

Deze bossen hebben vooral een hoge recreatieve functie.