Bouwen aan groenexpertise

Schaafstro

Equisetum hyemale

Hoogte plant

Minimaal:
40cm
Maximaal
90cm

Licht

Min:
half schaduw
Max:
licht

Voedsel

Min:
voedselarm
Max:
matig voedselrijk

Bloeiperiode

Vanaf:
juni
Tot:
augustus

Vocht

Min:
droog
Max:
vochtig

Bloemkleur

bloemdek ontbreekt
Areaal:

Schaafstro is een circumpolaire soort van de koude en gematigde klimaatzones. In Europa komt ze nagenoeg overal voor, maar ze ontbreekt grotendeels in het Middellandse-Zeegebied. In Wallonië is schaafstro zeer zeldzaam: enkel in de bossen van Lotharingen is het iets algemener.

Verspreiding in Vlaanderen:

Op Vlaamse schaal is schaafstro zeer zeldzaam. De soort lijkt vooral in de omgeving van Antwerpen toegenomen te zijn. Vermoedelijk werden hier bij infrastructuurwerken stukken van wortelstokken aangevoerd en konden zich hieruit nieuwe populaties ontwikkelen. Op het merendeel van de vindplaatsen uit de eerste karteerperiode heeft de soort zich gehandhaafd. Mogelijk zijn nieuwe vindplaatsen in bossen het resultaat van een betere prospectie. Schaafstro wordt nu ook vaak als moeras- en vijverplant voor de wilde-plantentuin verkocht. Op enkele vindplaatsen in het Antwerpse (campus U|A, stadspark Antwerpen) betreft het meer dan waarschijnlijk aangeplante exemplaren.

Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart
Gebruik:
geen nuttig gebruik
Bladseizoen:
groenblijvend
Levensvorm:
geofyt
kruidachtige chamaefyt
Geslachtsverdeling:
sporenplant
Vruchttype:
kegel
Vruchtkleur:
onopvallend
Verbreidingswijze:
wind
Indigeniteit:
inheems
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Grime-competitiewaarde:
0.00
Grime-stresswaarde:
0.00
Grime-ruderaliteitswaarde:
0.00
Ellenberg licht:
half-schaduwplanten
Ellenberg vocht:
indicator van vochtige standplaatsen, maar ook bestand tegen overstromingen
Ellenberg pH:
zwakke zuurindicator tot zwakke base-indicator
Ellenberg voedselrijkdom:
matig stikstofrijke bodem / stikstofrijke bodem
Ecologische amplitude:
brede amplitude
Gebondenheid aan grondwater:
afreatofyt
Zuurtegraad bodem:
minimum zwak zuur tot maximum zwak zuur

Schaafstro groeit vooral op eerder schaduwrijke, vochtige tot natte standplaatsen met ondiepe kwel. Die kwel zorgt ervoor dat de plant minstens in de wortelzone steeds voldoende vochtig gehouden wordt. Tijdelijke of zelfs permanente, maar dan ondiepe, overstroming wordt doorgaans goed verdragen. De bodem is gewoonlijk eerder zwak zuur, maar de plant gedijt evengoed op neutrale tot licht kalkhoudende bodems. Het substraat is bij voorkeur rijk aan silicium en de minerale bodem kan variëren van zandig over lemigtot kleiig. Een klassiek milieu voor schaafstro is kwelrijk, moerassig bos. Ook aan de rand van schaduwrijke waterpartijen, op plekken waar grondwater uit de bodem sijpelt of langs stromend water komt de soort soms massaal voor. Andere groeiplaatsen, meestal van recentere oorsprong, zijn sterk vergraven, op het eerste gezicht droge terreinen, zoals opgespoten gronden en bermen langs grote infrastructuurlijnen. Mogelijk is de soort op zulke plekken met grondverzet meegekomen: ook op die plaatsen reikt ze met haar wortelstokken tot aan de watervoerende laag.

Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Rode lijst:
zeldzaam
Zeldzaamheid KFK-klasse:
18-59 kwartierhokken
Invasieve exoot:
Nee
In samenwerking met:
Auteur atlasteksten:
Paul Van den Bremt
Referenties
  • Van Landuyt W., Hoste I., Vanhecke L., Van den Bremt P. Vercruysse W. & De Beer D. (red.) 2006. Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Nationale Plantentuin en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek i.s.m. Flo.Wer vzw.

Cursussen bij Inverde

Boeken