Draadereprijs

Draadereprijs is een zeer laag blijvende, kruipende, overblijvende lentebloeier, waarvan de dunne stengels over een groot deel van hun lengte op de knopen wortelen. Bladeren en schutbladen komen overeen in vorm en grootte; ze zijn niervormig en gekarteld. De bloemen steken op draaddunne stelen boven de rest van de plant uit. Ze hebben een hemelsblauwe bloemkroon van ongeveer een centimeter middellijn, met een witte onderste slip. Vruchten worden bij ons en in tal van andere Europese landen niet gevormd; de verspreiding gebeurt door middel van stengelfragmenten die wortelschieten. 

Draadereprijs, wiens natuurlijke areaal is beperkt tot de Kaukasus, is als rots- en gazonplantje in tal van West- en Midden-Europese landen ingevoerd. Daar is hij in de loop van de 20ste eeuw op grote schaal verwilderd en ingeburgerd, een proces dat nog steeds doorgaat. In Nederland is hij inmiddels plaatselijk vrij algemeen in kleigebieden en in Zuid-Limburg; in de zandstreken komt hij veel minder voor. Hij prefereert matig vochthoudende, vrij voedselrijke grond. Het uitblijven van vruchtzetting berust waarschijnlijk op de onmogelijkheid van echte kruisbestuiving: de ingevoerde planten zijn van oorsprong allemaal fragmenten van slechts één of enkele 'stamplanten'. Intussen heeft het lieftallig bloeiende sierplantje zich als een geduchte concurrent van het gras doen kennen, wat tot de minder vleiende benaming 'gazonpest' heeft geleid, in weerwil van de zee van blauwe bloempjes waarmee Draadereprijs de anders zo saaie grasmat kan overdekken. Het maaien van grasvelden kan gemakkelijk tot uitbreiding van deze plant leiden: heel wat afgemaaide stukjes weten in een afgemaaide grasmat wortelcontact met de grond te maken en groeien weldra tot nieuwe planten uit. Uit de tuin verbannen exemplaren verhuizen naar stortterreinen of belanden in een of andere berm, vanwaaruit ze dikwijls hun zegetocht voortzetten. Behalve de mens treedt vermoedelijk ook rivierwater als verspreider van de stengelstukken op; de plant heeft althans op sommige dijktaluds een flink aandeel in de begroeiing verworven. Voorwaarde is wel dat het gras — in dit geval door begrazing — kort wordt gehouden: tegen hoger opschietende planten is Draadereprijs slecht opgewassen.  

© E.J. Weeda, Nederlandse Oecologische flora, IVN, 1988 (deel 3)