Bouwen aan groenexpertise

Fijne waterranonkel

Ranunculus aquatilis

is een indicator van een goede toestand voor

Natura 2000: Ondiepe beken en rivieren met goede structuur en watervegetaties (3260)

is een indicator van een goede toestand voor

Natuurstreefbeeld: Ondiepe beken en rivieren met goede structuur en watervegetaties (3260)

Hoogte plant

Minimaal:
10cm
Maximaal
300cm

Licht

Min:
lichte schaduw
Max:
licht

Voedsel

Min:
voedselarm
Max:
matig voedselrijk

Bloeiperiode

Vanaf:
mei
Tot:
augustus

Vocht

Min:
aquatisch
Max:
aquatisch

Bloemkleur

geel
wit

Bestuiving

gesloten bloem
insektenbestuiving
Areaal:

De verspreiding van middelste waterranonkel is onvoldoende bekend omwille van de taxonomische problemen. De soort komt voor met verschillende disjuncte deelarealen over het noordelijke halfrond. Het best bekend is ze in Europa (vooral West- en Midden-Europa). Elders in Europa is ze eerder incidenteel aanwezig. Voor zover bekend komt ze in heel België voor, vooral in het westen en in het centrum.

Verspreiding in Vlaanderen:

In Vlaanderen is middelste waterranonkel een vrij algemene soort, met een duidelijke voorkeur voor de Polders en de Zand- en Zandleemstreek. De soort ontbreekt nagenoeg in de Kempen en de Leemstreek (behalve in de grote pleistocene riviervalleien). Gegevens over trends zijn onbetrouwbaar omdat tijdens de periode 1939-1971 de problematiek van de waterranonkels nog veel minder uitgeklaard was en pas tegen het einde van de eerste karteerperiode het werk van COOK( 1966) voor nieuwe inzichten en een relatieve orde binnen de waterranonkels zorgde. In de Atlas van VAN ROMPAEY & DELVOSALLE (1972) worden twee verspreidingskaartjes gegeven met betrekking tot middelste waterranonkel. Kaartje 230 is gebaseerd op de eigenlijke streeplijstgegevens uit de eerste karteerperiode en groepeert zonder onderscheid de verspreidingsgegevens van het complex van middelste + grote + penseelbladige waterranonkel (maar excl. fijne waterranonkel). Kaartje 1522 (hier overgenomen), in laatste instantie toegevoegd (na het verschijnen van Cooks monografie), beperkt zich tot middelste waterranonkel in enge zin (excl. fijne waterranonkel) en is uitsluitend gebaseerd op door Cook geverifieerde herbariumwaarnemingen. Zie ook de aparte kaart en commentaartekst voor fijne waterranonkel (Ranunculus trichophyllus).

Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart
Zaad:
vanaf juli tot september
Kiemperiode:
vanaf Zomer tot Herfst
Gebruik:
geen nuttig gebruik
Bladseizoen:
overwinterend groen
Levensvorm:
hydrofyt
Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Vruchttype:
eenzadige dopvrucht of noot
Vruchtkleur:
onopvallend
Verbreidingswijze:
dieren (uit- en inwendig)
mieren
water
wind
Indigeniteit:
inheems
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Grime-competitiewaarde:
0.00
Grime-stresswaarde:
0.00
Grime-ruderaliteitswaarde:
0.00
Ellenberg licht:
half-lichtplanten
Ellenberg vocht:
waterplanten die onder water wortelen maar minstens tijdelijk aan of boven de oppervlakte uitkomen
Ellenberg pH:
tussen matige zuurindicator en zwakke zuurindicator
Ellenberg voedselrijkdom:
matig stikstofrijke bodem / stikstofrijke bodem
Ecologische amplitude:
smalle amplitude
Gebondenheid aan grondwater:
hydrofyt
Zuurtegraad bodem:
minimum basisch tot maximum basisch

Middelste waterranonkel vormt een 'centrale' probleemsoort van het ondergeslacht Batrachium. Door uiteenlopende visies op de soortomgrenzing werd ze herhaaldelijk opgesplitst en gehergroepeerd. Deze verschillende visies werden tot op vandaag voortdurend naast elkaar gehanteerd. Naast de hier gevolgde opvatting van de Flora van België (LAMBINON et al. 2004) met een enge soortbegrenzing, is ook de opvatting van VAN DER MEIJDEN (1996) courant in gebruik. Bij deze laatste wordt kleine waterranonkel (R. trichophyllus) ingesloten in middelste waterranonkel. Het geheel wordt fijne waterranonkel genoemd. Hetzelfde taxon (R. aquatilis) heeft dus in de beide flora's een verschillende inhoud. Middelste waterranonkel groeit bij voorkeur in neutraal tot licht alkalisch, zeer hard, ionen- en voedselrijk, soms wat brak, meestal helder water van het bicarbonaattype. De bodem is zuurstofarm, carbonaatrijk en licht tot matig organisch. Middelste waterranonkel groeit meestal in ondiep water maar kan ook terrestrisch in droogvallende gedeelten groeien. Het is een typische soort uit de oeverzones van traagstromend tot stilstaand water. Poel-tjes, vijvers, greppels, sloten, beken, natte duinpannen, oude rivierlopen, ondiepe laagten in weilanden en dergelijke vormen geschikte groeiplaatsen. Het is een pioniersplant die snel opduikt in nieuwe of geschoonde wateren.

Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Rode lijst:
niet bedreigd
Zeldzaamheid KFK-klasse:
228-353 kwartierhokken
Invasieve exoot:
Nee
In samenwerking met:
Auteur atlasteksten:
Leo Vanhecke
Referenties
  • Van Landuyt W., Hoste I., Vanhecke L., Van den Bremt P. Vercruysse W. & De Beer D. (red.) 2006. Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Nationale Plantentuin en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek i.s.m. Flo.Wer vzw.

Cursussen bij Inverde

Boeken