Gekroesde melkdistel

De Gekroesde melkdistel, vroeger Brosse melkdistel en daarvoor misleidenderwijze Ruwe melkdistel genoemd, is een meestal middelhoge en vrij sterk vertakte, niet of alleen in de bloeiwijze behaarde, eenjarige zomer- en herfstbloeier. De bladeren zijn langwerpig-eirond, van boven glanzend en vrij donker groen, aan de rand vaak wat gekroesd, met lang-driehoekige tanden, waarop veelal forsere stekels zitten dan bij Gewone melkdistel. Vaak is het blad ongedeeld, maar ook planten met gespleten tot gedeelde bladeren komen dikwijls voor. De diep hartvormige bladvoet is gekromd en de helften vouwen zich min of meer tegen de stengel, maar minder sterk dan de bladoortjes van Akkermelkdistel. De hoofdjes zijn één tot twee centimeter in middellijn; ze hebben een meestal onbehaard, soms zwak beklierd omwindsel en citroengele lintbloemen (de buitenste van onder dikwijls iets rood aangelopen). De nootjes zijn bij rijpheid strobruin en minder dan drie millimeter lang. Ze zijn sterker afgeplat dan bij de overige inheemse Melkdistels en vertonen vleugelrandjes. De lengteribben op de nootjes zijn smal, zonder dwarsricheltjes, maar met minuscule, terugwijzende knobbeltjes. Ook de tandjes van de pappusharen zijn teruggericht. De laatstgenoemde twee eigenschappen vormen betrouwbare verschilkenmerken ten opzichte van de Gewone melkdistel, die soms moeilijk van de Gekroesde te onderscheiden is, maar om de richting van.de knobbeltjes en tandjes vast te stellen heeft men tenminste een sterke loep of binoculair nodig.

De Gekroesde melkdistel is tegenwoordig een kosmopoliet van gematigde en tropische gebieden. In vrijwel heel Nederland komt zij algemeen voor.

Gekroesde melkdistel komt in oecologisch opzicht zozeer overeen met Gewone melkdistel, dat in hoofdzaak kan worden volstaan met een verwijzing naar deze soort. Soms krijgt men de indruk dat Gekroesde melkdistel meer op zware klei voorkomt dan Gewone melkdistel, maar dit is niet meer dan een impressie. Zij lijkt zich gemakkelijker in ruige grasvegetaties te nestelen, bijvoorbeeld tussen Glanshaver (Arrhenatherum elatius). Aan de kust kan Gekroesde melkdistel af en toe op soortgelijke plekken verschijnen als Akkermelkdistel, een soort waarmee ze bij forse ontwikkeling soms vrij grote gelijkenis vertoont. Ook deze twee Melkdistelsoorten zijn niet op standplaats te onderscheiden, het nagaan van andere kenmerken blijft noodzakelijk!

In de Nederlandse flora zijn weinig soortenparen te vinden met zo'n sterke overeenkomst in standplaats als Gekroesde en Gewone melkdistel. Toch zijn het scherp gescheiden soorten, hoe lastig de herkenning op het eerste gezicht soms ook moge zijn. Bastaarden tussen beide worden hoogst zelden gevormd, en blijken dan onvruchtbaar.

© E.J. Weeda, Nederlandse Oecologische flora, IVN, 1991 (deel 4)