Bouwen aan groenexpertise

Muizenstaart

Myosurus minimus

is een indicator van een goede toestand voor

Natuurstreefbeeld: Soortenrijke akkers (b*)

Hoogte plant

Minimaal:
2cm
Maximaal
20cm

Licht

Min:
licht
Max:
volle zon

Voedsel

Min:
matig voedselrijk
Max:
zeer voedselrijk

Bloeiperiode

Vanaf:
mei
Tot:
juni

Vocht

Min:
nat
Max:
nat

Bloemkleur

geel
groen

Bestuiving

insektenbestuiving
Areaal:

Vermoedelijk behoren gedeelten van zowel Eurazië als Amerika tot het natuurlijke areaal van muizenstaart, maar ongetwijfeld is de soort door de mens daarnaast ook in diverse gematigde klimaatgebieden van de wereld ingevoerd, onder meer in Zuid-Afrika en Australië. Het Europese areaal loopt van Frankrijk en Engeland, over Midden-Europa ten noorden van de Alpen, tot Zuid-Zweden, Zuid-Finland, Rusland en Bulgarije, met verspreide voorposten buiten dat aaneengesloten kernareaal.

Verspreiding in Vlaanderen:

In de Atlas (VAN ROMPAEY & DELVOSALLE 1972) figureert muizenstaart in Wallonië als een veel zeldzamere soort dan in Vlaanderen. Ze vertoont er, net als in het noorden van het land, na 1930 een sterke achteruitgang. Muizenstaart is een schoolvoorbeeld van een soort waarbij reele trends op het terrein en in de tijd veranderende waarnemerseffecten geleid hebben tot ingrijpend gewijzigde kaartbeelden en abundantie. Het sterk verschillende verspreidingspatroon voor en na 1930 en de opvallend talrijkere vindplaatsen voor de periode vanaf 1972 in vergelijking met 1939-1971, zijn daardoor voor uiteenlopende interpretaties vatbaar. ZWAENEPOEL (1997) documenteerde een verschuiving van roggeakkers (waar de soort beslist achteruitging) naar tredplaatsen in weiden (waar ze lang over het hoofd is gezien), maar vond in Vlaanderen niets dat wijst op de aanwezigheid in maïsakkers, waar de soort nochtans ook frequent kan worden aangetroffen. Net zoals het gerichte speurwerk bij weide-ingangen talrijke nieuwe vindplaatsen genereerde, zou dat ook het geval kunnen zijn indien in de lente, voor het ploegen, meer aandacht wordt besteed aan maïsstoppelvelden. Alles bij elkaar is muizenstaart tijdens de tweede kartering in Vlaanderen vrij zeldzaam gebleken. Waarschijnlijk is de soort reëel vooruitgegaan, onder meer omdat ze erin geslaagd is een nieuw en wijdverspreid habitat te koloniseren.

Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart
Kiemperiode:
vanaf Voorjaar
Gebruik:
geen nuttig gebruik
Bladseizoen:
voorzomergroen
Levensvorm:
therofyt
Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Vruchttype:
eenzadige dopvrucht of noot
Vruchtkleur:
onopvallend
Verbreidingswijze:
windstrooier
Indigeniteit:
inheems
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Grime-competitiewaarde:
0.00
Grime-stresswaarde:
0.00
Grime-ruderaliteitswaarde:
0.00
Ellenberg licht:
lichtplanten
Ellenberg vocht:
indicator van vochtige standplaatsen, maar ook bestand tegen overstromingen
Ellenberg pH:
tussen matige zuurindicator en zwakke zuurindicator
Ellenberg voedselrijkdom:
matig stikstofrijke bodems
Ecologische amplitude:
smalle amplitude
Gebondenheid aan grondwater:
vochtige freatofyt (fac.)

In de loop van de jaren is muizenstaart in de Belgische botanische literatuur beschreven van uiteenlopende biotopen. In de negentiende en een groot deel van de twintigste eeuw was de soort vooral bekend van roggeakkers op in de winters natte, niet te zware bodems. In dat milieu heeft ze sindsdien een sterke terugval gekend. Recentere informatie wijst als voorkeurbiotoop in de eerste plaats tredplaatsen aan bij de ingang van weiden. Daarnaast is de soort bekend van andere pioniersbiotopen, zoals plantsoentjes, parkings, vijverranden, vochtige paden (ZWAENEPOEL 1997). Andere milieus die aan dat lijstje kunnen worden toegevoegd, zijn boomkwekerijen en in het bijzonder akkers met maïsstoppel.

Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Rode lijst:
niet bedreigd
Zeldzaamheid KFK-klasse:
132-228 kwartierhokken
Invasieve exoot:
Nee
In samenwerking met:
Auteur atlasteksten:
Ivan Hoste
Referenties
  • Van Landuyt W., Hoste I., Vanhecke L., Van den Bremt P. Vercruysse W. & De Beer D. (red.) 2006. Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Nationale Plantentuin en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek i.s.m. Flo.Wer vzw.

Cursussen bij Inverde

Boeken