Bouwen aan groenexpertise

Steenhoornbloem

Cerastium pumilum

Hoogte plant

Minimaal:
1cm
Maximaal
20cm

Licht

Min:
licht
Max:
volle zon

Voedsel

Min:
matig voedselrijk
Max:
matig voedselrijk

Bloeiperiode

Vanaf:
april
Tot:
mei

Vocht

Min:
droog
Max:
droog

Bloemkleur

wit

Bestuiving

insektenbestuiving
Verspreiding in Vlaanderen:

Steenhoornbloem sensu lato wordt in Vlaanderen vrijwel uitsluitend aangetroffen op (semi-)artificiele standplaatsen zoals spoorwegemplacementen, grindige industrieterreinen, schrale wegbermen enz. Tot de minder voor de hand liggende vindplaatsen behoren een afgedankte boot en een vluchtheuvel. De soort groeit op vochtdoorlatende, vrij voedselarme, waarschijnlijk dikwijls kalkhoudende bodems. In het zuiden van het land wordt de soort vooral in de kalkstreek gevonden. Er bestaat zo goed als geen overlap tussen oude en recente vindplaatsen, wat zou kunnen worden verklaard door het dikwijls tijdelijke karakter ervan. Vele oude meldingen uit de Duinen (herbariummateriaal) hebben betrekking op zandhoornbloem. De toename van het aantal meldingen valt waarschijnlijk te verklaren door enerzijds een grotere bedachtzaamheid van de waarnemers en anderzijds de grotere beschikbaarheid aan (kunstmatige) biotopen. Door de korte bloeiperiode (april-mei) en de vrij sterke gelijkenis met andere Cerastium-soorten wordt steenhoornbloem waarschijnlijk wel eens gemist op plaatsen waar de soort wel degelijk aanwezig is.

Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart
Kiemperiode:
vanaf Late zomer tot Herfst
Gebruik:
geen nuttig gebruik
Bladseizoen:
zomergroen
Levensvorm:
therofyt
Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Vruchttype:
doosvrucht
Vruchtkleur:
onopvallend
Verbreidingswijze:
windstrooier
Indigeniteit:
inheems
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Grime-competitiewaarde:
0.00
Grime-stresswaarde:
0.00
Grime-ruderaliteitswaarde:
0.00
Ellenberg licht:
lichtplanten
Ellenberg vocht:
indicator van zeer droge tot droge standplaatsen
Ellenberg pH:
tussen zwakke base-indicator en base- en kalkindicator,meest op basische bodem
Ellenberg voedselrijkdom:
zeer stikstofarme bodem / stikstofarme bodem
Ecologische amplitude:
smalle amplitude
Gebondenheid aan grondwater:
afreatofyt

Binnen steenhoornbloem worden in België twee ondersoorten onderscheiden: subsp. pumilum en subsp. glutinosum (= C. pumilum subsp. pallens) (LAMBINON et al. 1998). Volgens andere recente flora’s, zoals Flora Nordica (JONSELL 2002), is het wel degelijk mogelijk de taxa goed uiteen te houden en ze op soortsniveau te onderscheiden. De kenmerken van de twee taxa werden in een artikel door SELL & WHITEHEAD (1964) door elkaar gehaald. Daardoor is in latere werken veel verwarring ontstaan, zo ook in de Belgische flora. De twee (onder)soorten verschillen in heel wat details, sommige zonder overlapping. Subsp. pumilum is een dikwijls roodachtig aangelopen plant met als voornaamste onderscheidende kenmerk de breedte van de kroonblaadjes (1.9 tot 3.5 mm), terwijl glutinosum een geelgroene plant is met kroonblaadjes van 0.8 tot 1.8 mm breed. Door die vermenging van kenmerken in de Belgische flora (alleen bovenste schutbladen met vliezige rand is - meestal! een kenmerk voor subsp. pumilum, slechts 5 meeldraden is een kenmerk voor subsp. glutinosum - in 60% van de bloemen!) is het voorlopig zeer onduidelijk welke (onder)soorten in Vlaanderen voorkomen en in welke mate. De Gentse populaties behoren waarschijnlijk allemaal tot subsp. pumilum.

Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Rode lijst:
niet bedreigd
Zeldzaamheid KFK-klasse:
60-131 kwartierhokken
Invasieve exoot:
Nee
In samenwerking met:
Auteur atlasteksten:
Ward Vercruysse
Referenties
  • Van Landuyt W., Hoste I., Vanhecke L., Van den Bremt P. Vercruysse W. & De Beer D. (red.) 2006. Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Nationale Plantentuin en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek i.s.m. Flo.Wer vzw.

Cursussen bij Inverde

Boeken