Bouwen aan groenexpertise

BWK: Gedegradeerde heide met dominantie van pijpenstrootje (cm)

BWK-codes: cm

Vele heidegebieden hebben te kampen met een toenemende vergrassing door pijpenstrootje. Open vegetaties met dominantie van pijpenstrootje zijn met cm aangeduid. Het aspect wordt volledig door deze soort bepaald. Binnen het heideareaal komt deze karteringseenheid behoorlijk veel voor. Vooral in natte heide maar ook in droge heide kan pijpenstrootje om uiteenlopende redenen gaan domineren, soms zelfs in die mate dat de vegetatie nog uitsluitend uit pijpenstrootje bestaat. Ook langs oevers van voedselarme, zure vennen en in laagtes in natte heide kan pijpenstrootje grote oppervlakten inpalmen. Het groeit er dikwijls in hoge bulten als gevolg van sterk wisselende waterstanden. Het gaat hier dan om verarmde verlandingsvegetaties.

Variatie:

De eenheid cmb is gebruikt om de aanwezigheid van enkele grote bomen tot een verregaande verbossing van een vergraste heide aan te geven. In principe is het gebruik van cmb beperkt tot open vegetaties met beginnende verbossing, maar in de praktijk is het echter lange tijd als standaard gebruikt. Pas vanaf 2003 is voor sterk verboste en vergraste heide de betere notatie sz/cm gebruikt. Pijpenstrootje kan verdroogde en verzuurde vennen (ao) overwoekeren, dit is als cm/ao aangeduid. Pijpenstrootje kan ook de ondergroei van bossen en naaldhoutaanplanten op voedselarmere bodems domineren. Hier maakt pijpenstrootje deel uit van de boshabitat. De /-verhouding is op enkele plaatsen gehanteerd om het dominant voorkomen van pijpenstrootje in de ondergroei van naaldbossen of eiken-berkenbos aan te geven (bv. ppmb/cm, qb/cm). Dit gebeurde enkel op de kaartbladen 26, in Averbodebos en Meerdaalwoud.

Verspreiding:

De verspreiding van cm komt ruimtelijk overeen met deze van de droge struikheivegetaties en de natte dopheivegetaties (cg, ce), en is geconcentreerd in de Kempen. In de Zandleemstreek is er een concentratie van vergraste heideterreinen en heiderelicten in de bossen van de Brugse veldzone en in het Heidebos (Wachtebeke). De locaties in de Leemstreek ten oosten van Brussel betreffen cm in de ondergroei van naaldbossen (bv. ppmb/cm). Dit is toegepast in het Meerdaalwoud omdat pijpenstrootjesvegetaties daar uitzonderlijke situaties zijn.

Verspreidingskaart Gedegradeerde heide met dominantie van pijpenstrootje
Waardering:
Cm is biologisch waardevol. In grote, aaneengesloten heidegebieden zijn complexen zoals ce+cm, cg+cm of ao+cm toch als biologisch zeer waardevol beoordeeld wanneer cm slechts een klein deel uitmaakt van het geheel.
Oppervlakte (in ha):
2.300 à 4.500 ha
Zeldzaamheid:
vrij zeldzaam
Habitatrichtlijn:
mogelijk Bijlage I-habitattype (zie Natura 2000 typologie)
Natuurdecreet:
verbod vegetatiewijziging
Mestdecreet:
algemeen mestverbod op gronden andere dan cultuurgronden
Bosdecreet:
niet onderhevig aan het bosdecreet
In samenwerking met:
Referenties
  • Vriens L., Bosch H., De Knijf G., De Saeger S., Guelinckx R., Oosterlynck P., Van Hove M. & Paelinckx D. (2011). De Biologische Waarderingskaart. Biotopen en hun verspreiding in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Inbo.