Bouwen aan groenexpertise

BWK: Veedrinkpoel (kn)

BWK-codes: kn

Met de karteringseenheid kn worden kleine, ondiepe wateren, die door de mens gegraven werden als drinkplaats voor vee, aangeduid. Soms werden ze ook voor andere doeleinden (waswater, oude rootput) gebruikt. Het kunnen ook natuurlijke depressies zijn waar water zich verzamelt en die als drinkplaats dienst doen. Recent worden ook nieuwe poelen gegraven als paaiplaats voor amfibieën. Veedrinkpoelen zijn, gezien hun ontstaanswijze, bijna altijd gelegen in weiland en meestal in complex hiermee weergegeven. Wanneer ze gelegen zijn in grote, op zich minder waardevolle percelen of in een percelencomplex met slechts enkele poelen, is geopteerd om deze individueel te lokaliseren.

Uitgebreid:

Per definitie zijn dergelijke poelen klein, maar dit is relatief. De gemiddelde oppervlakte ligt onder 400 m². Over het algemeen zijn grote weideplassen gekarteerd als ae, of als ah indien het brakke plassen betreft. De grens tussen het gebruik van kn en ae is echter niet scherp gesteld. Hoewel de meeste veedrinkpoelen voedselrijk zijn en zoet water bevatten, komen ook zilte en voedselarmere poelen voor. In de duinen zijn poelen vaak minder voedselrijk omwille van hun ligging op kalkrijke zandige bodem, hun neerslagafhankelijke watervoorziening of omdat ze via kwel gevoed worden. Bijgevolg kennen ze een specifieke soortensamenstelling. In sommige worden kranswieren aangetroffen, in andere groeien soorten zoals paarbladig fonteinkruid, zilte of kleine waterranonkel. Veedrinkpoelen zijn voor hun water afhankelijk van regenwater, grondwater of afstromend oppervlaktewater. Afhankelijk van de herkomst kan de waterkwaliteit aanzienlijk verschillen en kunnen er ook meer of minder fluctuaties in de waterstand optreden. Een groot aantal poelen valt droog in de zomer. De karteringseenheid geeft weinig informatie over het al dan niet aanwezig zijn van een waterplantenvegetatie. Bovendien is bijna een vijfde van de veedrinkpoelen aangeduid op basis van luchtfoto-interpretatie. Een aantal ervan kunnen interessante vegetaties bevatten, andere kunnen echter zwak ontwikkeld zijn.

Variatie:

Gezien morfologische kenmerken aan de basis liggen van de kartering als kn, kan het uiterlijk aspect en de vegetatieontwikkeling nogal variëren. Kn*: veedrinkpoelen met een zeer goed ontwikkelde waterplantenvegetatie. Kn°: poelen die zeer klein zijn, weinig water bevatten of snel droogvallen. Het is ook gebruikt voor poelen met een schijnbaar zeer slechte waterkwaliteit of zwak ontwikkelde oeverstructuur. De differentiatie tussen kn, kn° en kn* is echter verre van volledig omdat heel wat poelen niet grondig bekeken zijn.

Verspreiding:

Veedrinkpoelen komen verspreid over alle regio’s voor. Opvallend is de hoge concentratie aan dergelijke poelen in West-Vlaanderen. De schijnbaar lagere densiteit aan poelen op het kaartblok 19-20 (IJzervallei-Roeselare) ligt deels aan de lagere detailgraad van deze kaarten.

Verspreidingskaart Veedrinkpoel
Waardering:
Biologisch zeer waardevol. Zwak ontwikkelde poelen (kn°) zijn biologisch waardevol.
Oppervlakte (in ha):
240 à 450 ha
Zeldzaamheid:
zeer zeldzaam
Habitatrichtlijn:
uitzonderlijk Bijlage I-habitattype (zie Natura 2000 typologie)
Natuurdecreet:
vergunningsplicht wijziging ‘kleine landschapselementen’. Zilte poelen worden als Vlaams beschermde natuur (regionaal belangrijke biotoop, rbbah) beschouwd (zie verder onder ah).
Mestdecreet:
niet rechtstreeks onderhevig aan het mestdecreet. De aanwezigheid van een veedrinkpoel in een cultuurgrasland kan binnen groen-, bos-, en natuurontwikkelingsgebied leiden tot een aangepaste bemestingcategorie (zie ook onder ‘Overige graslanden met versp
Bosdecreet:
niet onderhevig aan het bosdecreet
In samenwerking met:
Referenties
  • Vriens L., Bosch H., De Knijf G., De Saeger S., Guelinckx R., Oosterlynck P., Van Hove M. & Paelinckx D. (2011). De Biologische Waarderingskaart. Biotopen en hun verspreiding in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Inbo.