Onkruid in de tuin

Een vaste lijst van onkruiden bestaat niet. Wat de ene onkruid vindt, kan voor iemand anders een leuke plant zijn. Sommige soorten zijn mooi in een bloemenweide maar wil je toch liever niet je border. Bloeiende paardenbloem is daar een voorbeeld van. Een natuurvriendelijke tuin kan er tegelijkertijd netjes uitzien en toch vol leven zitten.  

Hoeveel planten jij als onkruid beschouwt en hoe 'proper’ je wil dat bijvoorbeeld de oprit erbij ligt, is een persoonlijke keuze. Maar vraag jezelf toch maar eens af hoeveel kwaad een klein plantje kan doen tussen wat tegels.  

Onkruiden zijn de planten die jij persoonlijk niet wenst op een bepaalde plaats in de tuin. Zelfs 'gewenste’ planten zoals wilde marjolein of citroenmelisse kunnen hard woekeren en de tuin volledig overnemen. Die planten zal je dus in toom moeten houden als je wil vermijden dat ze onkruid worden. 
 

Verschillende types van onkruiden 

Bij onkruiden spreken we van zaadonkruiden en wortelonkruiden. Zaadonkruiden vermeerderen zich via zaad en kan je meestal vrij gemakkelijk uittrekken. De meeste zaadonkruiden zijn namelijk éénjarige planten die geen stevige wortels maken.  Voorbeelden zijn fijnstralen, zwarte nachtschade, vogelmuur en klein streepzaad. 

 
Wortelonkruiden kunnen zich ook vestigen via zaad maar ze maken vervolgens stevige, soms meterslange wortels of penwortels. Penwortels ken je zeker en vast van de paardenbloem. Ook de eetbare wortel in de moestuin is een penwortel. Wortelonkruiden zijn in staat vanuit een klein deeltje van de wortel opnieuw een nieuwe plant te maken.  

Ecologisch bestrijden 

De basisregel is: gebruik geen pesticiden en ook geen biologische of huis- en keukenmiddeltjes zoals zout of azijn. De bestrijding van onkruid moet altijd mechanisch (met borstel of branders) of manueel gebeuren. Anders zal je het bodemleven en heel wat dieren vergiftigen. 

De ecologische aanpak vraagt uiteraard meer werk dan te spuiten. Dat je in een natuurvriendelijke tuin minder werk hebt dan in een gewone tuin is dus zeker niet altijd het geval. Twee tips die je werk besparen: richt je tuin zo in dat onkruid minder kans krijgt. En accepteer dat er wat groen staat tussen je verharding en wat klavers en paardenbloemen in je gazon. 

Zaadonkruiden kan je eenvoudig verwijderen door ze uit te trekken of te hakken. Heb je een grote oppervlakte met kale grond met veel zaadonkruiden dan kan je werken met een vals zaaibed. Je laat dan de onkruiden opkomen en vervolgens schoffel je ze weg. Herhaal dit een paar keer en je krijgt een bodem die grotendeels onkruidvrij is. Pas daarna zaai je de planten die je écht wil. 

Wortelonkruiden trek je uit met de hand of je gebruikt een onkruidsteker. Hakken heeft meestal een omgekeerd effect bij deze soorten, want je gaat de wortels in stukjes kappen en mogelijk verspreiden. 

Tips om onkruid te vermijden 

• Beperk de verharde oppervlakte tot wat je echt nodig hebt. Verharding die je voldoende gebruikt, zal veel minder onkruid hebben dan verharding waarop je nauwelijks komt. 

• Zorg voor zo weinig mogelijk kale bodem. Werk met bodembedekkers of gebruik mulchmateriaal.(grasmaaisel of houtsnippers).  Opgelet! Zorg ervoor dat er geen onkruidzaden in je mulchmateriaal zitten. 

• Laat onkruid niet in zaad komen. 

• Indien je zelf compost maakt, gooi er dan geen onkruid in dat in zaad staat.  

• Wees er op tijd bij en leer onkruid herkennen als het nog jonge plantjes zijn. Jonge planten kan je veel gemakkelijker verwijderen dan oudere en ze staan nog niet in zaad.