Inleiding: kruidige biomassa

Om het beheer betaalbaar te houden worden de kruidige beheerresten die vrijkomen uit het maaibeheer zo goed mogelijk gebruikt. Een zeer interessante piste betreft de productie van papier en karton. Zo kan grasmaaisel verwerkt worden tot eierdoosjes (moulded fibre/karton). Het karton bestaat bijvoorbeeld voor de helft uit gras en voor de helft uit recyclagepulp. Ook papier of toiletpapier kan uit gras gemaakt worden. Aan de monding van de Chinese Liaohe-rivier bevindt zich waarschijnlijk het grootste rietveld ter wereld (ongeveer 1000 km²) met een gemiddelde productie van 14 ton droge stof per ha en per jaar. Het riet wordt geoogst in het begin van de winter en de jaarlijkse papierproductie hieruit bedraagt 94.000 ton. We produceren in Vlaanderen zeer veel recyclagepulp uit oud papier, maar om hieruit een voldoende kwaliteit te halen dient men steeds bijvoorbeeld 20% nieuwe vezels toe te voegen. Hiervoor komt natuurmaaisel zeker in aanmerking. En eigenlijk komt het woord papier van het tropische cypergras papyrus, waarvan de oude Egyptenaren een soort beschrijfbaar papier maakten.

Onbegraasd weiland met akkerdistel, brandnetel en boerenwormkruid (Zennegat, Mechelen)
Rietland

Als men het riet zou willen verkopen voor daken of matten is een specifieke oogstmethodiek noodzakelijk en het is ook duidelijk dat enkel riet met de hoogste kwaliteit hiervoor in aanmerking komt. Dit wordt dan ook voor het ogenblik in Vlaanderen niet gedaan. Gras- en rietmaaisel uit De Wieden (Nederland, ca. 6500 ton/j) is goed bruikbaar in landbouw als strooisel voor de ligplaatsen in ligboxstallen, maar ook in Vlaanderen wordt veel gras door boeren gebruikt als stalstrooisel. Biomassa uit de natuur kan in de (nabije) toekomst een veel belangrijker rol vervullen doordat het de potentie heeft om fossiele grondstoffen te vervangen in producten die iedereen dagelijks gebruikt en nodig heeft (plastic, piepschuim, nylon). Samen met enkele Drentse waterschappen heeft de Nederlandse firma Millvision op experimentele schaal palen vervaardigd uit tot poeder vermalen grasmaaisel en een biologisch hars gemaakt uit reststoffen van de zetmeelindustrie. Hiermee kunnen oevers van waterlopen verstevigd worden. Het gras wordt eerst tot pellets gemaakt en daarna verder verwerkt. Ook hebben ze een soort vangrail geproduceerd. Recycleerbaar plaatmateriaal uit riet is ook mogelijk, maar platen met een hars op basis van fossiele grondstoffen als bindmiddel zijn niet goed recycleerbaar. Dus wordt er gezocht naar een nieuw bindmiddel uit hernieuwbare grondstof. Piepschuim in verpakkingen wordt vervangen door moulded fibre (het materiaal van de hoger vermelde eierdoosjes) en plastic kan vervangen worden door PLA (polymelkzuur), dat ook uit biomassa kan gewonnen worden. Dan betreft het biologisch afbreekbare plantpotjes, maar ook fijnere chemische toepassingen zoals 3D-printing of hechtdraden in de chirurgie. De toekomst zal zeker nog vele interessante kansen bieden.

Grasraffinage

Het scheiden van grasmaaisel in verschillende bestanddelen.

(opent nieuw venster)