Nitraat

Nitraat (NO3-) is een stikstofverbindng en een essentiële voedingsstof voor planten. De stof wordt opgenomen via de wortels uit de bodem. Nitraten worden gevormd doordat bacteriën ammonium (NH4+) tot nitriet (NO2-) en vervolgens tot nitraat omzetten. De vorming van nitraat uit ammonium wordt nitrificatie genoemd. Nitraat is samen met fosfaat de oorzaak van de vermesting van vele oppervlaktewaters. Om de verontreiniging van grondwater door nitraten afkomstig uit de landbouw, bemesting in het bijzonder, te beperken, werd de nitraatrichtlijn opgesteld.

Kritische last

De kritische last duidt voor een bepaald ecosysteem de maximaal toelaatbare depositie per eenheid van oppervlakte aan zonder dat er op lange termijn schadelijke effecten optreden. Het is een indicator voor de draagkracht van de natuur (bos, heide en soortenrijk grasland) voor atmosferische depositie. Kritische lasten werden ontwikkeld om de met depositie geassocieerde milieuproblemen zoals verzuring en vermesting terug te dringen.

Stikstof

Stikstof is een essentiële voedingsstof voor de groei van planten. In de laatste eeuw leidde het gebruik van kunstmest en drijfmest, waarvan stikstof een belangrijke component is, tot drie à zes maal hogere gewasopbrengsten in de landbouw. Helaas komt een deel van die stikstof ook in natuurlijke ecosystemen terecht. Dit leidt tot verschuivingen van zeer soortenrijke maar voedselarme vegetaties naar voedselrijke situaties met maar enkele nitrofiele soorten. Hoogproductieve soorten overschaduwen bij voldoende voedsel door hun hoge groeisnelheid de minder productieve soorten, waardoor deze door gebrek aan licht geen kans krijgen. Het verlies aan biodiversiteit in natuurgebieden is ten gevolge van deze stikstof dus hoog. Gekende voorbeelden zijn vergrassing van droge heide met Bochtige smele, natte heide met Pijpenstrootje en kalkgraslanden met Gevinde kortsteel.

Fosfor-gelimiteerd

In sommige ecosystemen is de plantengroei geremd door een beperkte beschikbaarheid van fosfor (in de vorm van fosfaat). De oorzaak is een zeer laag gehalte aan fosfaten is ofwel door binding aan bv. ijzer-ionen of kalk (door kwel). Veel zoetwaterecosystemen zijn fosforgelimiteerd.

Bekalken

Bekalken is het aanbrengen van kalk wanneer de toenemende bodemverzuring een bedreiging vormt voor de biodiversiteit. Die verzuring is meestal een combinatie van natuurlijke verzuring en menselijke verzurende neerslag.

Drainage

Drainage is het kunstmatig verlagen van de grondwatertafel bijvoorbeeld door middel van buizen of greppels

Ringen

Ringen is het volledig rondom de stam afschillen van een strook bast, inclusief cambium. De boom sterft als gevolg geleidelijk af. Om ergonomische redenen ring je de stam best ongeveer op borsthoogte.

Natuurlijke verzuring

Bos- en heidebodems zijn onderhevig aan natuurlijke verzurende processen. Deze impact is momenteel kleiner dan de verzuring door menselijke oorzaken. De natuurlijke oorzaken zijn een licht zure neerslag door de opname van koolstofdioxide, het uitspoelen of weghalen van bepaalde stoffen uit de bodem (kationen genaamd: vb kalium, calcium, magnesium), het verzurende effect van het trage afbraakproces van dikke strooiselpakketten en het effect van stikstoffixerende bacteriën.

Aquifer

Een geologische laag waarin het grondwater kan bewegen. In zand of veen zal de beweging groter zijn dan in leem. Aquifers kunnen begrensd zijn door ondoorlatende lagen als klei of gesteenten.

Maaiveld

Met het maaiveld wordt (het niveau van) het grondoppervlak bedoeld.