Het zwaartepunt van het areaal van eenbloemig parelgras ligt in West-Europa en in het westelijke deel van Midden-Europa. Meer naar het oosten (tot in Polen, Slowakije en Roemenië) en het zuidwesten (enkel in het noorden van het Iberisch Schiereiland) wordt de soort een stuk zeldzamer. In het noorden reikt de areaalgrens tot Zuid-Scandinavië, in het zuidoosten tot Italië, de Balkan, de Kaukasus en Klein-Azië. Verder vindt men het gras ook in het Atlasgebergte. Het areaal komt in grote trekken overeen met dat van beuk. Eenbloemig parelgras is in Wallonië vrij algemeen in de bossen van het Brabants district, het Maasdistrict en Lotharingen. In de Ardennen is de soort zeer zeldzaam.
Eenbloemig parelgras is op Vlaamse schaal een zeldzame soort, die mogelijk licht achteruit is gegaan. Het Vlaamse areaal valt praktisch volledig samen met dat van de oude bosfragmenten in de Leemstreek. In de negentiende eeuw kwam de soort nog voor in het West-Vlaamse heuvelland, maar hoogstwaarschijnlijk is ze daar nu verdwenen.
Eenbloemig parelgras groeit van nature in loofbossen op zwak zure tot neutrale of licht kalkhoudende, lemige, soms oppervlakkig uitgeloogde, matig voedsel- en stikstofrijke bodems met een redelijk goed verterende strooisellaag. De soort staat gewoonlijk op tamelijk schaduwrijke plekken. Bij voorkeur groeit ze in hellingbos van het type parelgras-beukenbos. In dergelijke omstandigheden kan ze soms vrij overvloedig optreden. Een verandering in lichtcondities of voedselrijkdom doet de soort drastisch afnemen of in het ergste geval (bij langdurige veranderingen) verdwijnen. De soort is zeer indicatief voor oud bos. Eenbloemig parelgras groeit ook wel eens buiten oud bos, maar dan betreft het gewoonlijk groeiplaatsen in houtkanten die een relict zijn van het vroeger op die plaats voorkomende bos. De soort wordt door mieren verspreid en kan blijkbaar een zaadbank vormen (GRIME & HUNT 1988).
Ga op zoek naar één of meerdere bomen die voldoen aan jouw criteria.
Wat weet jij over natuur, natuurbeheer en -beleid? Een overzicht van onze populairste testen.